Termiz davlat universiteti abdullayeva b. S., Djurayeva d. Sh., Djurakulova a. X. Matematika o

Download 3,86 Mb. Pdf ko'rish
bet	22/120
Sana	04.06.2024
Hajmi	3,86 Mb.
	#259909

1 ... 18 19 20 21 22 23 24 25 ... 120

Bog'liq
Termiz davlat universiteti abdullayeva b. S., Djurayeva d. Sh., (1)

2-misol . 8-sinf algebra kursida arifmetik progressiya v-hadini hisoblash formulasini keltirib chiqarish ham taqqoslash metodi orqali amalga oshiriladi. Ta’rif.

Taqqoslash metodi.
Ta’rif.
O’rganilayotgan matematik obyektdagi narsalarning o’xshash va farqli
tomonlarini aniqlovchi metod taqqoslash metodi deyiladi.
Taqqoslash metodi ham ilmiy izlanish metodlaridan biridir. Taqqoslash
metodini matematika darslarida o’rganilayotgan mavzu materiallariga tatbiq
qilishda quyidagi prinsiplarga amal qilinadi:
1) taqqoslanayotgan matematik tushunchalar bir jinsli bo’lishi kerak;
2) taqqoslash o’rganilayotgan matematik obyektdagi narsalarning asosiy
xossalariga nisbatan bo’lishi kerak.
1-misol.
Uchburchak figurasi bilan to’rtburchak figurasi taqqoslanganda
ularning o’xshash tomonlari: uchlari, burchaklari; ularning o’zaro farqli tomonlari:
a) uchburchakda uchta uch va uchta tomon;
b) to’rtburchak to’rtta uch va to’rtta tomondan iboratligi aniqlanadi.
Bu misolda taqqoslashning ikkala prinsipi ham bajarildi, ya’ni uchburchak va
to’rtburchak figuralari bir jinsli tushunchalar bo’lib, ikkalasi ham ko’pburchakning
xususiy hollaridir hamda taqqoslash metodi ikkala figuraning asosiy xossalariga
nisbatan amalga oshirildi.
2-misol
. 8-sinf algebra kursida arifmetik progressiya v-hadini hisoblash
formulasini keltirib chiqarish ham taqqoslash metodi orqali amalga oshiriladi.
Ta’rif.
Ikkinchi hadidan boshlab o’zidan avvalgi har bir hadiga biror
o‘zgarmas son qo‘shilishidan hosil bo‘ladigan sonlar ketma-ketligi arifmetik
progressiya deyiladi.

37
Faraz qilaylik,
ko’rinishdagi sonlar ketma-ketligi berilgan
bo’lsin.
d
— o’zgarmas son bo’lsin, u holda ta’rifga ko’ra:
(1) va (2) dan:
Shuningdek,
(3) va (4) laring o’zaro taqqoslash hamda induksiya metodini tatbiq qilish
natijasida arifmetik progressiya v-hadini hisoblash formulasi keltirib chiqariladi:

Download 3,86 Mb.

1 ... 18 19 20 21 22 23 24 25 ... 120

Download 3,86 Mb.

Pdf ko'rish