152
1
2
3
4
5
6
7
8
9 10
11
12
13
Mezga bijg‘ishini nazorat qilish. Qizil Sharoblar tayyorlashda bijg‘ish jarayonini
nazorat qilish bir kecha-kunduzda uch marta amalga oshiriladi. Bunda Sharobning
harorati va qanddorligi aniqlanadi. Zarur bo‘lganda titrlanadigan kislotaliligi, sulfid
angidridining massaviy ulushi va Sharob rangining faolligi tekshiriladi. Bundan
tashqari, mikroflora holati ham nazorat qilinadi.
Qanddorlik va harorat ko‘rsatkichlari shu zahotiyoq bijg‘ish egri chizig‘iga kiritiladi. Bu
ma’lumot bijg‘ish sig‘imiga osib qo‘yilgan bo‘ladi. Olingan natijalar mezganing
bijg‘ishini nazorat qilish daftariga kiritiladi. (Uning shakli Sharoblarning bijg‘ishini
nazorat qilish daftarining shakli bilan bir xil bo‘ladi.)
Bijg‘ish haroratining haddan tashqari ko‘tarilib yoki pasayib ketishiga yo‘l
qo‘ymaslik kerak. Qizil xo‘raki Sharob tayyorlash vaqtida bijg‘ishning optimal
harorati 30~32°C bo‘lishi kerak. 36°C da achitqi zamburug‘larining ta’siri
susayadi, 40°C da bijg‘ish umuman to‘xtaydi. Bu harorat mannitli bijg‘ish uchun
qulay bo‘lib, Sharobda kasalliklarni rivojlantiradi. Past haroratda bijg‘ish sekin
kechadi, natijada tayyorlangan Sharobning ekstraktivligi kam, rangi esa xira bo‘ladi.
Bijg‘ish jarayonining me’yordan har qanday chekinish sabablarini aniqlab, uni
tezda bartaraf qilish zarur. Bijg‘itish uchun idish hajmini tanlab olish, sulfid
angidridi miqdorini o‘zgartirish, shamollatish yo‘llari bilan haroratni boshqarish
mumkin. Eng yaxshi usul mezga yoki Sharbatni sun’iy isitish yoki sovitishdir.
Agar bijg‘ish jarayoni sulfid angidridi gazining miqdori ko‘pligi tufayli sust
borsa, bunday hollarda Sharbatni boshqa idishga shamollatish usulida qayta quyish
lozim. Shundan so‘ng bijg‘ishning faol kechishi davrida madaniylashgan achitqi
zamburug‘lari bo‘tqasidan yana bir karra quyiladi.
