Matematika metodikasini o’qitishning boshqa fanlar bilan o’zaro




Download 3,86 Mb.
Pdf ko'rish
bet15/120
Sana04.06.2024
Hajmi3,86 Mb.
#259909
1   ...   11   12   13   14   15   16   17   18   ...   120
Bog'liq
Termiz davlat universiteti abdullayeva b. S., Djurayeva d. Sh., (1)

Matematika metodikasini o’qitishning boshqa fanlar bilan o’zaro 
aloqalari.
 
Matematika metodikasiga o’qitish falsafa, psixologiya, pedagogika
mantiq, inshakltika, matematika tarixi va matematik ta’lim, inson fiziologiyasi va 
birinchi galda, uning bazaviy fani – matematika bilan bog’liq. Matematika 
o’qitishning maqsadi – matematik fanning asosiy ma’lumotlarini olib, uni didaktik 
jihatdan qayta ishlagan va moslashtirgan holda maktab matematika kurslari 
mazmuniga singdirishdan iborat.
Falsafa
pedagogikada, uslubiy tadqiqotlarda, matematika o’qitishda 
foydalaniladigan bilish metodlarini: tizimli yondashuv (matematika metodikasini 
o’qitish komponentlari va ularning o’zaro aloqasi); ilmiy bilish metodlari 
(o’xshashlik, umumlashtirish, aniqlashtirish, abstraktsiyalash v.b.); falsafiy 
qonunlar; bilishning dialektik metodi. 
Mantiq 
– “to’g’ri” fikrlash qonunini tadqiq etadi. Ifoda, teorema, isbot, 
tenglama, keltirib chiqarish qoidasi kabilalar mantiqiy tushunchalar hisoblanadi. 
Matematik isbot dalillari mantiqiy harakatlarga asoslanadi. Matematik 
tushunchalarning shakllanishi mantiq qonunlari asosida amalga oshiriladi.
Matematika metodikasini o’qitish pedagogika,
 
qisman
 
didaktika bilan 
chambarchas bog’liq bo’ladi. Didaktikada asosiy munosabat o’qitishni tushunchasi 
bilan izohlanadi va “o’qitish – o’qish” hisoblanadi, metodikada esa “o’qitish – 
o’quv materiali – o’qish” tarzida bo’ladi. Pedagogika o’qitish metodlarini, 
tarbiyalash maqsadlarini, ilmiy foydalanish metodlarini aniqlaydi. Pedagogikadan 


26 
ana shu metod hamda maqsadlarni olib, metodika uni o’quv jarayonida bo’lgani 
kabi ilmiy tadqiqotlarga ham o’zining aniq mazmunini kiritadi. 
Matematika 
metodikasiga 
o’qitish ma’lum bir yosh guruhidagi 
o’quvchilarning o’ziga xos xususiyatlariga, ma’lum bir yoshdagi o’quvchilarning 
individual xususiyatlari (xotira, fikrlash, diqqat v.b.) qonuniyatlariga tayangan 
holda ish yuritadi. Psixologiyaning matematika o’qitishga ta’siri, o’quvchiga 
e’tiborni 
kuchaytirishda, 
o’quvchining 
o’zini 
o’zi 
rivojlantirishiga 
ko’maklashishga, o’zini o’zi tushunishiga ko’maklashishga, hayotda o’z o’rnini
topishiga ko’maklashishga qaratilgan, ya’ni shaxsni riovjlantirishga mo’ljallangan 
ta’limni kiritishda namoyon bo’ladi.
Matematika metodikasiga o’qitish – matematika tarixi bilan bog’liq. U 
o’qituvchi diqqatini maktab matematiksini kursini o’qitish jarayoni duch 
kelinadiga qiyinchiliklarga qaratadi va matematik bilimlarga ahamiyatli tarzda 
shaxsiy xususiyatini bag’ishlaydi.
Inshakltika
– inshakltsiya oluvchi, axborotlarni saqlovchi, yetkazuvchi va 
undan foydalanish muammolarini o’rganuvchi fan. Keyingi paytlarda inshakltika 
rivojlanib borishi munosabati bilan uning matematika o’qitish metodikasiga 
ta’siri ortib bormoqda, xususan, fikrlashning kompyuterdan foydalanish hamda 
axborotni kodlashtirish bilan bog’liq ma’lum bir metodi shakllanmoqda. 
Matematika o’qitish metodikaning samaradorligini oshirishga mo’ljallangan 
axborotli texnologiyalardan foydalanish yaxshi yo’lga qo’yilmoqda.
Matematika metodikasini o’qitish fiziologik ma’lumotlarni inobatga olmasa, 
bo’lmaydi. Ayniqsa, moddiy materiallar va hodisalar kabi so’zlardan, ramzlardan, 
belgilardan keladigan turli signallar bilan bog’liq reflekslarni o’raganishda 
fiziologiyadan foydalanish juda ahamiyatli bo’ladi. 

Download 3,86 Mb.
1   ...   11   12   13   14   15   16   17   18   ...   120




Download 3,86 Mb.
Pdf ko'rish

Bosh sahifa
Aloqalar

    Bosh sahifa



Matematika metodikasini o’qitishning boshqa fanlar bilan o’zaro

Download 3,86 Mb.
Pdf ko'rish