|
Yurgizuvchi kurilmaning siljishdagi qarshilik koeffitsiyenti
|
| bet | 17/41 | | Sana | 01.02.2024 | | Hajmi | 4,83 Mb. | | #149820 |
Bog'liq ortish yushirish ma`ruzalar matni lotin oxirgi (2)Yurgizuvchi kurilmaning siljishdagi qarshilik koeffitsiyenti
Yo’l qoplamasi
|
Shinali g’ildiraklar uchun
|
Zanjirli
|
Pnevmatik
|
Yaxlit
|
Beton
|
0.020
|
0.025
|
0.03+0.04
|
Asfalt
|
0.018
|
0.033
|
0.03+0.04
|
Тosh terma
|
0.020
|
|
0.05+0.06
|
Shibbilangan tuproq
|
0.035
|
|
0.06+0.09
|
Qor
|
0.030
|
|
0.04+0.06
|
Muhokama va xulosalarni shakllantirish uchun savollar
Mexaniq yuklagichlar qanday yuklarga bo’linadi?
Vilkali elektr va avtoyuklagichlar qanday turlarga bo’linadi?
Vilkali elektr yuklagichlar tuzilishi.
Avtoyuklagichlar tuzilishi.
Bir kovushli yuklagichlar.
Bir ish sikliga sarflangan vaqt
10-mavzu. Avtomobil transporti vositalari va ortish-tushirish mexanizmlarini tanlash
Reja:
Kranlar xakida umumiy ma’lumot
Ko’prikli kranlarning tuzilishi va vazifasi
Chorpoyali kranlarning tuzilishi va vazifasi
Kabelli kranlarning tuzilishi va vazifasi
Aylanuvchi strelali kranlarning tuzilishi va vazifasi
Kranlarning yuk ilib olish moslamalari
Kranlarning unumdorligini va yuritmasidagi quvvatini aniqlash
Aylanuvchi strelali kranlarning turg’unligini aniqlash.
Kranlar xakida umumiy ma’lumot. Universal davriy xarakatlanuvchi yuk ko’tarish mashinasi kran deb atalib, asos (ostovferma)ga montaj kilingan mexanizmlar yordamida yuklami vertikal va gorizontal yo’nalishda uncha olis bo’lmagan masofalarga eltib beradi. Kranlar yuk ko’tarish, xarakatlanish, yukni ilib olish moslamasi holatini o’zgartirish va burilish kismini aylantirish mexanizmlaridan iborat bo’ladi. Хar bir mexanizm o’zining aloxida yuritmasiga yoki umumiy gurux yuritmasiga ega bo’lishi mumkin.
Kranlar og’ir vaznli, uzun bo’yli va ochik vagonlarda tashiladigan barcha paketlangan yuklarni, barcha turdagi konteynerlarni, metall va yirik temir beton konstruksiyalarni, o’rmon yuklarini va x.k. ortish-tushirish ishlarini xamda bu yuklar bilan ombor operatsiyalarni bajarishda foydalaniladi. Kranlar greyferlar bilan jixozlanganida sochiluvchan-to’kiluvchan va o’rmon yuklarini (xoda va g’o’la), elektr magnit plita bilan jixozlanganda esa po’latdan va cho’yandan yasalgan xar xil buyumlami ortish-tushirish va ombor ishlarida muvoffaqiyat bilan foydalanish mumkin.
Kranlar konstruksiyasiga, asosining shakliga, xarakatlanish tusiga va xizmat ko’rsatayotgan ochik maydonning shakliga ko’ra kuyidagi guruxlarga bo’linadilar: ko’priksimon turdagi (ko’prikli, chor poyali, taxlovchi) kranlar to’g’ri to’rtburchak shaklidagi ochik may donga xizmat ko’rsatadilar; aylanuvchi strelali (temir yo’lida, g’ildiraklarda, zanjirlarda yuruvchi, minorali, portalli x.k.) kranlar xar xil shakldagi ochik maydonlar xadida yukni ko’taradi va xarakatlanadi. Muxim to’la aylanmaydigan strelali kranlar sektor shaklidagi, mukim to’la aylanadigan strelali kranlar doira shaklidagi va xarakatlanadigan to’la aylanadigan strelali kranlar to’g’ri to’rtburchak shaklidagi ochik may donga xizmat ko’rsatadilar; kabelli-yuk ko’tarish mexanizmi po’lat arkonda xarakatlanuvchi kranlar. Agar kran mukim bo’lsa, u yukni ko’tarib to’g’ri chizik bo’yicha xarakatlantiradi va kran xarakatlanuvchi bo’lsa sektor yoki to’g’ri to’rt burchak shaklidiga ochik maydonga xizmat ko’rsatadi.
Kranlarning asosiy texnik parametrlari: yuk ko’tarishi; tezliklari (yukni ko’tarish, kranni o’zining va uni aloxida kismlarining); kranning prolyoti; kran konsolining yoki strelasining kanoti; yuk ko’tarish balandligi; dvigatellarining quvvati, kranning gabarit o’lchamlari va kranning massasidir.
Kran ilgagida maksimal tonnada yuk ko’tara olishiga kranning yuk ko’tarishi deb ataladi. Yukni ko’tarish, kranning xarakatlanish va uning aloxida kismlarining tezliklari m/dak yoki m/s da ko’rsatiladi. Kran kismlarining aylanish burchak tezliklari bir dakikadagi aylanish sonlarida o’lchanadi (ayl/dak). Kranning prolyoti (oralig’i) - uning g’ildiraklari o’rtasidan (yoki kran osti rels o’klaridan) o’tadigan tekisliklar orasidagi masofa bo’lib, kranning turlariga karab standartlarda belgilanadi. Kran g’ildiraklarining o’klari orasidagi masofa esa baza deb aytiladi. Chor poyali kranni tayanch poyasi o’kidan konsolning oxirigacha bo’lgan masofa konsol kanoti deb aytiladi. Ilgakning ferma (ko’prik) dagi oxirigi holatigacha boigan xuddi shu masofa konsolning ishchi kanoti deb ataladi. Kranning aylanish o’kidan toki yuk ilish nuktasidan o’tgan vertikal chizikkacha bo’lgan gorizontal masofa strela kanoti deb ataladi. Ilgakning eng pastki va eng yuqori holatlari orasidagi masofa yuk ko’tarish balandligi deb ataladi. Kran dvigatellarining quvvati xar bir mexanizmga yoki xamma mexanizmlar uchun umumiysi kilovattlarda, kranning massasi esa tonnada ko’rsatiladi.
|
| |
