71
Masalan, "Procter & Gamble" kompaniyasi o'zining ko'pgina mahsulotlarini shu qolip asosida
baholab quyidagicha ish tutdi: "Lilt" - soch mahsulotlari bo'linmasini sotib yubordi, "Voyd Klaud"
kog'oz bo'linmasini yopdi va "Puritan" yog' ishlab chiqaradigan bo'linmani "Krisko" oziq-ovqat
liniyasiga qo'shdi.
Tovarlarini BKG qolipida joylashtirgach, korxona bozor
qatnashchilaridan marketing
tadqiqotlari uslublarini qo'llash orqali tovarlarning hayot davrini uzaytirish uchun qanday ishlar
olib borishi haqidagi ma`lumotlarni yig'ib, ularni qayta ishlab, tegishli xulosalar qilishi mumkin.
Qisqacha xulosalar.
Tovar ehtiyojlarni qondirish uchun yaratilgan va e`tiborni jalb qilish, sotib olish,
foydalanish yoêè iste`mol qilish maqsadida bozorda taklif etiladigan mahsulotdir.
Tovar
assortimenti - bu ikkita asosiy ko'rsatkich: kenglik va chuqurlik bilan tavsiflanishi mumkin bo'lgan
korxonaning tovar mahsuloti yig'indisidir.
Marka - bu sotuvchining mahsulotlari va xizmatlarini anglatuvchi va raqobatchilardan farq
qiluvchi nom, termin, belgi, dizayn va ularning kombinatsiyasidir.
Marketing tadqiqotlarida tovarni tadqiq etish quyidagi yo'nalishlarda olib boriladi:
Yangi tovarlar ishlab chiqish buyicha izlanishlar olib borish
Savdo markasi obro'yini tadqiq qilis
Tovarlarni testdan o'tkazish
Tovar o'ramasini tadqiq etish
Tovarning hayot davrini tahlil qilish
Tovarlardan foydalanish sohalari tadqiqotlari.
Bunda asosan marketing tadqiqotlarining so'rov, kuzatuv, eksperiment uslublari keng qo'llaniladi.
Marketing faoliyatida yangi tovarlarni ishlab chiqish - bu bozorda muvaffaqiyatga
erishishning muhèí masalalaridan biri. Yangi tovarni ishlab chiqarish jarayoni quyidagi to'rt
bosqichni o'z ichiga oladi:
1) yangi tovar (xizmat)lar g'oyalarini izlash va tanlash;
2) yangi tovar kontseptsiyasini aniqlash;
3) tovarni ishlab chiqarish;
4) yangi tovarni bozorga chiqarish.
Tovarning hayot davri (THD) kontseptsiyasi birinchi bor amerika marketologi T.
Levitt
tomonidan 1965 -yilda ta`riflangan edi.
Ushbu nazariyaning mohiyati shundan iboratki, tovar o'ziga xos tirik organizm va unga xos bo'lgan
muayyan ketma-ketlikdagi rivojlanish bosqichlarini tovarning hayotiy davri egri chizig'ida aks
ettirish mumkin.
Bular: ishlab chiqish bosqichi, bozorga chiqish bosqichi (bolalik), o'sish bosqichi (yoshlik),
etuklik và to'yinish bosqichi (balog'at), chiqish bosqichi (qarilik).
Tovarning hayot davrini tadqiq qilishda "Boston Konsalting Group" qolipidan ham
foydalanish mumkin.
BKG qolipiga asoslanib, korxona o'z tovarlarining bozor xissasi va
bozordagi o'sish sur`atlari (sotish hajmlari) ni taqqoslash imkoniyatigà ega.
