Gidravlik yiriklik deb, turg‘un holatdagi suvda m a’lum dia-

Download 46,03 Mb. Pdf ko'rish
bet	82/120
Sana	08.02.2024
Hajmi	46,03 Mb.
	#153044

1 ... 78 79 80 81 82 83 84 85 ... 120

Bog'liq
28. Gidrometriya. Xikmatov F

Muallaq oqiziqlar sarfini

Gidravlik yiriklik deb, turg‘un holatdagi suvda m a’lum dia-
metrga ega bo ‘Igan oqiziqlarning cho ‘kish tezligiga aytiladi.
Maxsus gidrometrik ishlami bajarish jarayonida quyidagilami
aniqlash mumkin:
- muallaq oqiziqlar sarfini (R, kg/s);
- o ‘zan tubi oqiziqlari sarfini (G, kg/s);
- daryo suvida erigan moddalar sarfini (S, kg/s).
Muallaq oqiziqlar
sarfini suvning loyqaligidan namuna olish-
Hii asoslanib aniqlash mumkin:
R = E l 9 , kg/s.
io3
Suvning loyqaligi p esa quyidagi ifoda bilan aniqlanadi:
P = v i o !
V
lui yerda: Rn - namunadagi oqiziqlar og‘irligi, grammda; V-olingan
nuinunaning hajmi, millilitrda.
O 'zan tubi oqiziqlari sarfini o'lchash esa namlangan
|u-i imetming har bir m etr uzunligidan bir sekundda oqib o ‘tayotgan
nqi/.iqlar miqdorini (g) o ‘lchashga asoslangan, y a’ni:
g =
g/tn-s.
t l
Ini yerda: Rn - namunadagi oqiziqlar og'irligi, grammda; t- kuza-
•
in
I
i
davomiyligi, sekundda; 1 - asbobning oqiziqjami qabul qilib
ulnyotgan qismining kengligi, metrda.
1
Irigan moddalar sarfini o'lchash suvning mincrallashuv daia-
|
i
|
n i
(u)ni o'lchashga asoslangan:
a = ^ l , g / m 3 ,
V
hi I yerda: Rs - quruq holatdagi erigan moddalar miqdori, grammda;
V olingan namunaning hajmi, millilitrda.
143

G idrom etriyada yuqorida qayd etilgan uch xil koiinishdagi
o q iz iq la m i
oich ash d a turli usullar va asboblardan foydalaniladi.
Suvning loyqaligidan namuna olishda qoilaniladigan asboblar
batom etrlar deb ataladi. Ular ishlash tamoyiliga qarab quyidagi
ikki turga ajratiladi:
1. Suvdan bir onda namuna oluvchi batometrlar;
2. Suvdan m a’lum vaqt davomida namuna oluvchi batometrlar.
H ozirgi paytda, amalda, ikkinchi guruhdagi batometrlar ishla-
tiladi. Ulardan eng ko‘p qo‘llaniladigani shisha-butilka hamda va-
kuum batometrlardir. Tog‘ daryolarida tosh batometri qoilaniladi.
U nda butilka batometr metall korpus ichiga o ‘rnatiladi.

Download 46,03 Mb.

1 ... 78 79 80 81 82 83 84 85 ... 120

Download 46,03 Mb.

Pdf ko'rish