• Adabiyotlar
  • Kordilera toglari tabiiy geografik regioni.
  • MAVZU: KORDILYERA TOG'LARI TABIIY GEOGRAFIK REGIONI




    Download 326,56 Kb.
    bet31/75
    Sana22.12.2023
    Hajmi326,56 Kb.
    #126532
    1   ...   27   28   29   30   31   32   33   34   ...   75
    Bog'liq
    O\'zbekiston respublikasi oliy va o\'rta maxsus ta\'lim vazirligi t-fayllar.org

    MAVZU: KORDILYERA TOG'LARI TABIIY GEOGRAFIK REGIONI 
    REJA: 
    1.
    Tabiiy geografik regioni haqida umumiy ma'lumot.
    2.
    Tabiiy geografik regionining joylashgan o'rni, Relyef hususiyatlari.
    3.
    Iqlimi, ichki suvlari, organik dunyosiga ta'siri.
    Adabiyotlar: 
    1.
    T.V.Vlasova «Materikning tabiiy geografiyasi» Toshkent «O'qituvchi»
    nashriyoti 1983 y. 83-108 betlar.
    2.
    T.V.Vlasova «Fizicheskaya georafiya materikov» Toshkent 1986 god.
    3.
    Universitet ta'lim uchun «Geografiya» mutahassisligi bo'yicha o'quv
    dasturlari. Toshkent Universitet nashriyoti 1997 yil.

    Kordilera tog'lari tabiiy geografik regioni. 
    Kordilera tog'lari Tinch okeani sohili bo'ylab materikning shimoldan
    Meksikagacha bo'lgan hududiy egallari. Region tektonik tuzilish, orografik
    hususiyatlari jixatidan yahlit bir o'lka bo'lsada, uning shimoldan janubga uzoq
    masafaga cho'zilganligi, turli iqlim mintaqasini kesib o'tganligidan va shunga
    bog'liq holda tabiiy sharoitning bir biridan farq qilishiga asos bvladi. Shuning
    uchun hamda tabiiy geografik o'lkalar chegarasi asosan iqlim mintaqalari
    chegaralariga to'g'ri keladi. Alyaska va shimoliy g'arbiy kordileriya o'lkasiga asaosan
    kordileriyaning artika va subartika iklim mintakadaridagi shimoliy garbi yaniny
    Alleut orollari Alyaska yarim oroli Kanadaning g'arbidagi Avliyo Ilya tog'larining
    janubiy etaklari sharqda makkenziya va Koyali tog'lar oralig'idagi qismlari kiradi.
    O'lkada materikning eng baland nuqtasi 6194 m Mak-Kinli cho'qqisi joylashgan.
    O'lkada bir necha tog' tizmalari joylashgan bo'lib bular tuproq o'simlik hayvonot
    dunyosi va iqlimning shakllanishida asosay rol o'ynaydi. Iyulning o'rtacha harorati
    +120 +140 ni tashkil etadi. YOg'inning eng ko'p qismi sohilga keladi. YOg'in
    miqdori 3000 mm gacha yetadi.
    Kanadaning janubiy g'arbi va AQSH ning shimoliy g'arbidagi kordilera
    tog'lari o'lkasi Avliyo Ilya va Makkenzi tog'laridan janubda Tinch okeani sohilida
    sharqda katta havzaning shimolgacha davom etadi. O'lkaning asosiy hususiyati
    mo''tadil iqlim mintaqasida joylashgandir. O'lkada tog'lar juda parchalangan va
    tog'lar avvalgi o'lkaga nisbatan uncha baland bo'lmaganligi bilan ajraladi. O'lka
    orografik hususiyati uning iqlimi o'simlik hamda tuproqlarning rivojlanishiga
    ta'sir ko'rsatadigan yog'in miqdori 2000 mm dan 6000 mm gacha yetadi. AQSH ning
    janubi g'arbidagi kordilera tog'lari o'lkasi shimolda katta havzaning shimoldan
    janubga Meksika tog'ligigacha davom etadi. O'lkaning tabiiy sharoiti eng avvalo
    subtropik kengliklarda joylashganligi orografik hususiyatlari hamda Tinch okeani
    antisiklonning sharqiy tarmoqlari ta'sirida ekanligi bilan harakterlanadi. O'lka iqlim
    quruq o'lkada tog' tizmalari ular orasidagi plato va botiqlar Tinch okeaniga paralel



    45
    joylashgan bo'lib g'arbda qirg'oq bo'yi tizmalaridan iborat va tizma sohillarida


    qirg'oqlar ancha parchalanganligi bilan harakterlanadi. O'lka iqlimi qurg'oqchil
    bo'lib qoyali tog'larning g'arbiy va sharqiy tomoni o'zgarib boradi.
    YOg'ingarchilik asosan qish oylarida yog'adi. YOg'in 2000 mm dan 1000 mm
    gacha yetadi. Iyul oyining o'rtacha harorati Q200 , qoyali tog'larda -200 gacha
    tushadi. Dubzorlar o'tloqlar va baland bo'yli sekvoya daraxti Q200 , qoyali
    tog'larda -200 gacha tushadi Dubzorlar o'tloqlar baland bo'yli sekvoya daraxti
    uchraydi. Shimoliy Meksika o'lkasi Koliforniya yarim oroli Meksika platosining
    shimoliy g'arbi hamda Meksika tog'ligini o'z ichiga oldi landshaftlardan iboratligi
    shuningdek Relyefda vulkanik jarayonlarning ta'sirida vujudga kelgan Relyef
    shaklining ustunligi hisoblanadi. O'lkaning eng qirg'oqchil qismi uning shimoliy
    g'arbi va Koliforniya oroli bo'lib ular Tinch okeani maksimumning sharqiy
    chekkasi ta'sirida ekanligidan iqlimi Namib va Sahroi Kabir cho'llari iqlimiga
    o'xshashdir. Bu o'lkalarda havo namligi 85 % ni tashkil etadi. Yozgi harorat Q25 S
    yillik yog'in miqdori 100-150 mm ni tashkil etadi. O'simlik dunyosida kaktuslar
    ustun turadi. Bundan tashqari yamanlar kserofit butalar kichik daraxtlar dub va
    mangollar yong'oq qarag'ay paxta hamda archa aralash nina bargli o'rmonlar keng
    maydonlarni egallab yotadi.
    Savol :
    1.
    Regionga kiruvchi o'lkalar qanday hususiyatga ko'ra ajratilgan?
    2.
    Regionning iqlimi haqida ma'lumot bering?

    Download 326,56 Kb.
    1   ...   27   28   29   30   31   32   33   34   ...   75




    Download 326,56 Kb.

    Bosh sahifa
    Aloqalar

        Bosh sahifa



    MAVZU: KORDILYERA TOG'LARI TABIIY GEOGRAFIK REGIONI

    Download 326,56 Kb.