5-BOB. DARYO VA KANALLARDA SUV SARFINI
ANIQLASH
Mazkur bobda gidrometriyaning quyidagi amaliy masalalari
ko‘rib chiqiladi: suv sarfini o ic h a sh usullari,
suv sarfi modeli,
«tezlik-maydon» usuli; suv sarfini gidrometrik parraklar yordamida
aniqlash: daryo uchastkasini tanlash, gidrometrik stvor y o ‘nalishini
aniqlash,
stvomi jihozlash; suv sarfini oich ash: daryo holatining
bayonini tuzish, suv sathini kuzatish, gidrostvorda chuqurliklami
o ic h ash , tezlik tikliklari - vertikallarida
tezliklami o ich ash , to ia ,
asosiy, qisqartirilgan va tezlashtirilgan usullar yordamida
suv
sarfini o ic h ash , suvning oqish tezligi
va sarfini integratsion usul
yordamida o ich ash , suv sarfini to iin su v davrida va kichik daryo
larda oichashnin g o ‘ziga xos xususiyatlari; suv sarfini hisoblash:
analitik,
grafik va izotax usullari, suv sarfini hisoblashdagi aniqlik,
suv sarfini yuza va chuqurlik qalqimalari yordamida o ich ash , suv
sarfini hisoblash usuli bilan aniqlash va boshqalar.
5.1. Suv sarfini aniqlashning ilmiy va amaliy ahamiyati
Daryolarda oqayotgan suv miqdori, ya’ni suv sarfini aniqlash
gidrometriyaning eng asosiy vazifalaridan
biri hisoblanadi va shu
tufayli unga alohida e ’tibor beriladi. Chunki suv sarfi haqidagi
m aium otlar qishloq va suv xo‘jaligida, gidrotexnik inshootlami
loyihalash, qurish hamda ulami ekspluatatsiya
qilishda muhim
ahamiyatga ega. Ushbu mavzuda suv sarfining o ic h a m birliklari,
o ic h ash usullari va suv sarfini aniqlash vaqtida tashkil qilinadigan
ishlar tartibi yoritiladi.
