• Gidrometrik parrak yordamida nuqtada oich an gan tezlik­ ni hisoblash.
  • Suvning oqish tezligini hisoblash usullari




    Download 46,03 Mb.
    Pdf ko'rish
    bet55/120
    Sana08.02.2024
    Hajmi46,03 Mb.
    #153044
    1   ...   51   52   53   54   55   56   57   58   ...   120
    Bog'liq
    28. Gidrometriya. Xikmatov F

    4.7. Suvning oqish tezligini hisoblash usullari
    Daryo va kanallarda suvning oqish tezligini o ic h ash ishlari 
    bilan yuqoridagi mavzularda tanishib chiqdik. Ushbu mavzuda 
    asosiy e ’tibor o ich an g an m aiu m otlan ii qayta ishlashga qaratilib
    tezliklami hisoblash usullari hamda bunda bajariladigan ishlar 
    tartibi yoritiladi.
    Gidrometrik parrak yordamida suvning oqish tezligini 
    to ‘g ‘ridan-to‘g ‘ri aniqlab boim aydi. Bunda suv rejimining birorta 
    elemcntini aniqlash yoki asbobning ko‘rsatkichini aniqlash 
    yordamida tezlikni hisoblab topish mumkin. Masalan, tezlik 
    gidrometrik parrak bilan o ich an sa, parrakning 1 sekunddagi 
    aylanishlar sonini aniqlaymiz. Tezlik (V) va aylanishlar soni (n) 
    orasidagi 
    bo gianishdan yoki 
    tarirovka jadvalidan tezlikni 
    aniqlaymiz.
    Gidrometrik parrak yordamida nuqtada oich an gan tezlik­
    ni hisoblash. Buning uchun tezlikni o ic h ash jadval ini tuzamiz 
    (4.3-jadval).
    102


    Vertikaldagi o ‘rtacha tezlikni hisoblashda nuqtalarda qayd 
    etilgan tezliklaming o'rtacha arifmetik qiymatini olish mumkin 
    emas. Shuning uchun vertikaldagi o ‘rtacha tezlikni aniqlashda 
    empirik 
    ifodalar 
    va 
    maxsus 
    grafiklar 
    tuzish 
    usullaridan 
    foydalaniladi.
    4.3-jadval
    Tezlikni o'lchash jadvali, vertikalning chuqurligi 2,54 m
    T.r.
    Parrak
    Ne
    Is
    hc
    hi
    chu
    q-k

    h,
    m
    Vertushka
    tusliirilgan
    chuqurlik
    Q
    o
    ‘n
    g
    ‘i
    ro
    q
    so
    n
    i
    Vaqt,
    sek
    U
    m
    um
    iy
    ayl
    a- 
    ni
    sh
    la

    so
    ni

    N

    sck
    unddagi 
    ayla
    nish
    lar
    so
    ni

    n
    Tezlik,
    &, in's
    Qismda
    Metrda
    I
    III
    2.54
    Yuza
    0,10
    17
    102
    340
    3,33
    0,806
    2
    0,2
    0,51
    15
    101
    300
    2,97
    0,719
    3
    0,60
    1,52
    14
    101
    280
    2,77
    0,674
    4
    0,80
    2,03
    11
    104
    220
    2,11
    0.522
    5
    0 ‘z.t
    2,44
    10
    107
    200
    1,86
    0,456
    Vertikaldagi o ‘rtacha tezlikni aniqlash maqsadida quyidagi 
    empirik ifodalar taklif etiladi:
    1) agar tezlik vertikalda 5 ta nuqtada o‘lchangan bo‘lsa:
    &o‘rt 

    S yu za  
    + 3 ' 
    9 Q
    + 3 
    • 


    2 ■ 9 Q g 
    +
    9 0-z,
    );
    2) tezlik 3 ta nuqtada oichangan bo‘lsa:
    9
    ^ = 0,25(.90 2 + 2 ■
    9 0 6  

    9 0 
    8);
    3) tezlik 2 ta nuqtada o‘lchangan bo‘lsa:
    5 _ = 0,5(i9o 2 + t90g);
    4) tezlik 1 ta nuqtada o‘lchangan boisa:
    ~ ^o,6 •
    Vertikaldagi o‘rtacha tezlik yuqoridagi ifodalar yordamida aniq- 
    lansa, u holda tezlik analitik usul bilan hisoblandi deyiladi. Vertikalda­
    gi o‘rtacha tezlikni aniqlashning, yuqoridagilardan tashqari, yana gra- 
    fik usuli ham bor.

    Download 46,03 Mb.
    1   ...   51   52   53   54   55   56   57   58   ...   120




    Download 46,03 Mb.
    Pdf ko'rish

    Bosh sahifa
    Aloqalar

        Bosh sahifa



    Suvning oqish tezligini hisoblash usullari

    Download 46,03 Mb.
    Pdf ko'rish