Mi)’ asosiy ko‘rsatkichlardan biri hisoblanadi. Daryo o'/miul.i
hn'ladigan hamma o ‘zgarishlar unda harakatlanayolgan stivinii)'
imqdoriga, y a’ni suv sarfiga b o g iiq . Shu bilan
birga daryoriagi suv
ii’limining hamma elementlari ham undagi suv sarfiga b o g iiq
holda o‘zgaradi.
5.2. Gidrometrik stvorni qurish va uni jihozlash
Daryolardagi
suv miqdori, ya’ni suv sarfini aniqlash uchun,
iivvalo, ularda gidrometrik stvor qurish lozim b o ia d i. Ushbu
mavzuda daryo yoki boshqa suv obyektlarida gidrometrik stvorni
qurish hamda uni kerakli
asboblar bilan jihozlash, qurish vaqtida
bajariladigan ishlar tartibi yoritiladi.
Gidrometrik stvor deganda daryoning oqim yo‘nalishiga
perpendikulyar holatda o ‘matilgan va suv sarfini doimiy ravishda
oichab borishga imkon beradigan qurilma tushuniladi.
Gidrometrik stvorni daryoning o ‘rtacha oqim yo‘nalishiga per
pendikulyar ravishda o ‘m atishda ikkita usul qoilaniladi:
1) qalqima usuli;
2) gidrometrik parrak usuli.
Qalqima usulida daryo uchastkasining chap yoki o ‘ng
i|irg‘og‘ida magistral o ‘tkaziladi. Uning yo'nalishi,
taxminan,
i|irg‘oqqa
parallel
b o iish i
kerak.
K o‘z
bilan
chamalab
inagistraldan oqimga perpendikulyar y o ‘nalishda kamida 3 ta
kesma - stvor tushiramiz. Kesmalar o ralig i, taxminan, 2B
ga teng
b o iishi kerak (B - daryoning kengligi). Birinchi kesmadan 5-10 m
yuqoridan daryoning kengligi bo'yicha qalqimalar oqiziladi.
Qalqimalar birinchi kesmaga yetib kelishi bilan sekundomer ishga
tushiriladi. Shu bilan birga, qalqimaning
kesmada magistraldan
qanday masofada o ‘tganligi aniq belgilab qo‘yiladi. Shu tarzda
luimma qalqimalaming 5 ta kesmadan o ‘tgan joylari belgilanadi.
liar bir qalqimaning tezligi va harakat yo‘nalishi aniqlanadi.
Buning uchun V = — ifodadan fovdalaniladi.
