|
1 O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligiBog'liq BIJG’ISH MAHSULOTLARINI TEXNIK Ўқув қўлланма тайёрKolorimetrik tahlil usuli.
70
Moddaning miqdorini, uning eritmasi rangini intensivligi bo’yicha aniqlash
kolorimetrik tahlil usuli deyiladi. Rangning intensivligi qanchalik yuqori bo’lsa,
eritmada shu moddaning konsentratsiyasi shunchalik yuqori bo’ladi yoki aksincha.
Tahlil qilinayotgan eritmadagi modda miqdorini aniqlash uchun shu moddaning
aniq konsentratsiyasini yani standart deb ataladigan eritmaning rangi bilan
solishtiriladi. Kolorimetrik tahlil usuli bo’yalgan moddali eritmaning yorug’lik
nurini yutish qonuniga asoslangan ( Labert-Beer qonuni). Eritma orqali o’tayotgan
yorug’lik
nuri
oqimi
rangli
moddalarning
ionlari
yoki
molekulyar
konsentratsiyasiga va nur o’tayotgan eritma qatlamining qalinligiga bog’liq. Bu
quyidagi formula bilan topiladi
lg
t
I
I
0
= εHc
Bu erda:
I
0
– berilayotgan yorug’lik oqimining intensivligi;
I
t
–eritmadan o’tgan yorug’lik oqimining intensivligi;
C- eritmaning konsentratsiyasi;
H- eritma qatlamining qalinligi;
ε- moddaning nur yutish konstantasi;
Nefelometriya.
Modda miqdorini uning loyqalik darajasiga qarab aniqlash usuli nefelometriya
deyiladi. Eritmaning loyqaligini unda erimagan muallaq birikmalar bildiradi.
Nefelometriya eritmadagi zarrachalar tasiridagi kelayotgan yorug’likni tarqalishiga
asoslangan.
Nur tarqalishi kattaligi I qator faktorlarga bog’liq va quyidagi formula bilan
aniqlanadi.
71
I=
2
4
2
2
2
x
A
V
9n
λ
π
−
−
2
0
2
1
2
0
2
1
2 n
n
n
n
|
| |