Bog'liq BIJG’ISH MAHSULOTLARINI TEXNIK Ўқув қўлланма тайёр
Yodometriya. Analizning yodometrik usuli J
2
ning J ionlarigacha qaytarilishi va J
-
ionlarining j
2
gacha oksidlanishi bilan boradigan oksidlanish-qaytarilish jarayoniga asoslangan:
J 2 + 2e - = 2J - J
2
/2J juftining standart potensiali qiymati unchalik katta emas (+0,54 v). Bundan
erkin J
2
kaliy permanganat KMnO
4
va kaliy bixromat K
2
Cr
2
O
7
oksidlovchilariga
nisbatan kuchsizroq oksidlovchi deya xulosa chiqarish mumkin. Aksincha, J
-
ionlari
Cr
3+
MN
2+
ionlariga nisbatan kuchliroq qaytaruvchanlik xususiyatiga ega.
J
2
/2J
-
juftining standart potssiali unchalik katta emasligi ikki sababga bog’liq bo’ladi:
a) erkin yod tomonidan oksidlanuvchi bir qator qaytaruvchilar (Ya’ni,
E°<+0,54 bo’lgan, oksidlanish potensial jadvalining o’rtasida joylashgan juftliklar)
mavjudligiga;
b) J
-
ioni tomonidan qaytariladigan bir qator oksidlovchilar (Ya’ni, E°>+0,54
oksidlanish potensiali jadvalida J
2
/2J
-
juftidan yuqorida joylashgan hamma
oksidlovchilar) mavjudligiga;
Bundan J
2
/2J
-
juftining titrometrik analizda ham oksidlanuvchilik ham
qaytaruvchanlik xossasidan foydalanish mumkinligi kelib chiqadi. Ya’ni,
64
qaytaruvchilarni aniqlashda yod eritmasi bilan oksidlash va oksidlovchilarni
aniqlashda J
-
ionlari bilan qaytarish qo’llaniladi.
Qaytaruvchilarni aniqlash. Agar tiosulfat eritmasiga erkin yod bilan ta’sir etsak,
quyidagi reaksiya boradi:
2S 2 O
