17
4-DARS.
AXBOROTNI KODLASH. AXBOROT O‘LCHOV BIRLIKLARI
4-dars. AXBOROTNI KODLASH. AXBOROT
O‘LCHOV BIRLIKLARI
Yo‘l harakati qoidalari rasm
va shakllarda ifodalansa-da, biz ular orqali qanday
harakat qilish kerakligini anglab yetamiz.
Qo‘l harakatlari orqali esa eshitib bo‘lmaydigan axborotni so‘zsiz tushunib
olamiz.
Yuz ifodalari orqali
suhbatdoshimizning kayfiyatini, ichki kechinmalarini bilib
olishimiz mumkin.
Eng buyuk va mashhur musiqiy asarlar 7 ta tovush (nota)ning
genial ketma-
ketligidan vujudga keladi.
BUNI BILASIZMI?
Biz atrof-muhitdan axborotni qabul qilar ekanmiz,
ular bizga nur, tovush, hid kabilar
sifatida yetib kelishi mumkin. Yoki boshqacha ko‘rinishlarda: so‘z, belgi, qo‘l
harakatlari,
imo-ishora bo‘lishi mumkin.
Ayrim axborotni kodlangan ko‘rinishda
uchratish mumkin. Masalan:
BUNI BILASIZMI?
XIX asrning boshlanishida Massachusets shtatidan bo‘lgan amerikalik rassom Samuel
Finli Briz Morze telegraf yordamida uzoq masofalarga ma’lumot uzatish usulini o‘ylab
topgan. Bu usul maxsus alifbodan tashkil topgan bo‘lib, unda harflarni ifodalash uchun
nuqta (·) va tire (–) belgilarining turli kombinatsiyalari xizmat qilgan.
Nuqta qisqa, tire esa
uzun signal (tovush)ni bildirgan.
A
B
C
D
E
F
H
I
J
K
L
M
N
O
P
Q
R
S
T
U
V
W
X
Y
Z
1
2
3
4
5
6
7
8
9
0
Axborotni kodlash nima uchun kerak?
Axborot uzoq masofaga qanday uzatiladi?
Mana shunday usullar orqali axborotning bir ko‘rinishdan ikkinchi ko‘rinishga o‘tkazilish
jarayoni kodlash deb ataladi.
2– Informatika 5-sinf
