• YonilgNning to ‘Ia yonishi
  • Y O N ILG 4N IN G Y O N ISH REAKSIYALARI




    Download 8,29 Mb.
    Pdf ko'rish
    bet17/139
    Sana25.01.2024
    Hajmi8,29 Mb.
    #145939
    1   ...   13   14   15   16   17   18   19   20   ...   139
    Bog'liq
    CJdZi0HhZkhxN7TFlanq

    3.2. Y O N ILG 4N IN G Y O N ISH REAKSIYALARI
    Dvigatel silindri ichida yonilg‘i bilan havo aralashmasining 
    yonishi juda m uhim va murakkab jarayon bo ‘lib, shu davrgacha 
    to ‘liq tekshirilmagan.
    Yonilg‘i yonishi natijasida ajralib chiqadigan issiqlik effek- 
    tini yonilg‘i tarkibiga kiruvchi uglerod С va vodorod hh ning 
    kislorod O
    2
    bilan kimyoviy reaksiyalari orqali aniqlash mumkin.
    1 kg suyuq yonilg‘i, С kg uglerod (С), 
    H
    kg vodorod 
    ( H 2 )
    va 
    O y o
    kg kislorod 
    ( O 2 )
    dan iborat. Bularning yig‘indisi:
    С +
    H + O y o
    = 1 kg.
    YonilgNning to ‘Ia yonishi
    Yonilg‘i t o i a yonishi uchun kislorod yetarli boMishi zarur. 
    Bu holda uglerodning oksidlanishidan k arbo nat angidrid
    vodorodning oksidlanishidan esa suv bug‘i hosil bo‘Iadi.
    Yonilg‘i to ‘la yonganda uglerod va kislorodning bittadan 
    molekulasi o ‘zaro birikib karbonat angidrid hosil bo ‘ladi:
    c + o 2 = c o 2.
    36


    Vodorod yonganda uning ikkita molekulasi kislorodning 
    bitta molekulasi bilan birikib, suv bugNning ikkita molekulasini 
    hosil qiladi:
    2H 2 + 0 2= 2 H 20 .
    Uglerod, vodorod va kislorodning molekular massalarini 
    hisobga olib, yuqoridagi tenglam alarni quyidagicha yozish 
    mumkin:
    12 kg (C) + 32 kg ( 0 2) = 44 kg ( C 0 2),
    4 kg ( H 2) + 32 kg ( 0 2) = 36 kg(H20 ) .
    1 kg uglerod uchun:
    1kg (С) + I
    kg (О,) = у kg (C O )2. 
    (a)
    1 kg vodorod uchun:
    1 kg (H 2) +
    8 kg ( 0 2) = 9 kg (H 20 )
    (b)
    bo ‘ladi.
    (a) tenglama shuni ko‘rsatadiki, 1 kg uglerod to ‘la yonishi
    8
    11 
    uchun - kg kislorod kerak va buning natijasida — kg C 0 2
    hosil b o ‘ladi. (b) tenglamaga binoan 1 kg vodorod to ‘la yonishi 
    uchun 8 kg kislorod kerak, bunda 9 kg suv bug‘i hosil bo‘ladi.
    1 kg yonilg‘ining t o ‘la yonishi uchun kerak boNadigan 
    kislorod m iq d o ri (a ) va (b) te n g la m a la rn i hisobga olib 
    quyidagicha aniqlanadi. Buning u chun (a) va (b) tengla- 
    malarning o ‘ng va chap qismlarini mos ravishda С va H ga, 
    ya’ni 1 kg yonilgNdagi uglerod va vodorodning ulushlariga 
    ko‘paytirish kerak:
    С kg (С) + у С kg <- ( 0 2) = у С kg ( C 0 2), 
    (d)
    H kg ( H 2) + 8 H kg <- ( 0 2) = 9 H kg (H 20 )
    (e)

    Download 8,29 Mb.
    1   ...   13   14   15   16   17   18   19   20   ...   139




    Download 8,29 Mb.
    Pdf ko'rish

    Bosh sahifa
    Aloqalar

        Bosh sahifa



    Y O N ILG 4N IN G Y O N ISH REAKSIYALARI

    Download 8,29 Mb.
    Pdf ko'rish