68
C F L O U X
D G M P V Y
E H N Q W Z
F I
O R X A
G J P S Y B
H K Q T Z C
I L R U
Sezarning «keldim, ko‘rdim, yutdim» mazmundagi xabari VENI VIDI
VICI, u taklif etgan usulda shifrlanganda YHQL YLGL YLFL ko‘rinishni
oladi.
Sezar usulining kamchiligi bu bir xil harflarning o‘z navbatida, bir xil
harflarga almashishidir. Kriptotahlilda harflarning
takrorlanish chastotasi
yordamida bu usulda shifrlangan matn tezgina rasshifrovka qilinishi
mumkin.
Kalit so‘zli Sezar tizimi.
Sezarning kalit so‘zli shifrlash tizimi bitta
alfavitli almashtirish tizimi hisoblanadi. Bu usulda kalit so‘zi
orqali
harflarning surishda va tartibini o‘zgartirishda foydalanadi.
Misol tariqasida kalit so‘zi sifatida DIPLOMAT so‘zi va surish 5 ga
teng qilib olingan bo‘lsin. Kalit so‘zi alfavit ostiga 5 ta harfga surilgan
holda yoziladi:
0 1 2 3 4 5
10
15
20
25
a b c d e f g h i j
k
l m n o p q r s t u v w x y z
