Operatsion kuchaytirgichlarning tuzilishi




Download 6,22 Mb.
Pdf ko'rish
bet197/258
Sana17.05.2024
Hajmi6,22 Mb.
#239912
1   ...   193   194   195   196   197   198   199   200   ...   258
Bog'liq
elektronika

10.3. Operatsion kuchaytirgichlarning tuzilishi 
 
Amalda signallarni kuchaytirish uchun OKlarni bevosita 
qoʻllab 
boʻlmaydi. Buning birinchi sababi – dinamik diapazonning kichikligida; 
ikkinchi sababi esa, OKning kuchaytirish koeffitsiyenti har OK 
namunasidan keyingisiga 
oʻtganda keng oraliqda oʻzgaradi va shu bilan 
birga ishlash sharoitiga, ayniqsa temperaturaga kuchli ravishda 
bogʻliq. 
OKlarga tashqi TA zanjirlari kiritish 
yoʻli bilan bu sabablarning ta’siri 
yoʻqotiladi. Inverslaydigan kirishning qoʻllanilishi kirish va chiqish 
orasida manfiy TAni, inverslamaydigan kirishning 
qoʻllanilishi esa,
musbat TAni amalga oshirishga imkon beradi. TA turi va tuzilmasini 
oʻzgartirib, OKga turli funksional qurilmalar xossalarini berish mumkin: 
kuchlanish yoki tok 
boʻyicha barqarorligi yuqori kuchaytirgich, turli 
shakldagi tebranishlar generatori, integrator, differensiator, jamlash 
qurilmasi, solishtirish qurilmasi, trigger va boshqalar. Oddiy holda TA 
zanjiri rezistorda bajarilgan kuchlanish 
boʻlgichni hosil qiladi. Bu 
vaqtda OKli sxema chiziqli 
oʻzgartgich sifatida ishlaydi. Agar TA 
zanjirida turli 
RC 
zanjirlar 
qoʻllanilsa, aktiv filtrlar yoki matematik 
oʻzgartishlar bajaradigan qurilmalar hosil boʻladi. Va nihoyat, OK TA 
zanjiriga diod va tranzistorlarning kiritilishi signallarni nochiziqli 
oʻzgartish imkonini beradi. Hozirgi kunda OKlarning yuzlab sxema 
turlari mavjud. OKning bu funksional universalligi, analog integral 
sxemotexnikaning asosiy negiz qurilmasi 
boʻlishiga olib keldi. 
OK sxemalari ish prinsipini tushunish va tahlilini aniqlashtirish 
maqsadida 
ideal OK
tushunchasi kiritiladi. Ular quyidagi xossalarga 
ega: 


302 
a) cheksiz katta kuchlanish 
boʻyicha kuchaytirish koeffitsiyenti 
K
U0
=∞ (real OKlarda 1 mingdan 100 mln. gacha); 
b) siljitish kuchlanishi
U
SIL
nolga teng, ya’ni ikkala kirishlarda 
kuchlanishlar teng 
boʻlsa, chiqishdagi kuchlanish ham nolga teng 
boʻladi (real OKlarda
U
SIL

5 mkV - 50 mV gacha); 
c) chiqish toklari nolga teng (real OKlarda nA ulushlaridan birlik 
mkA gacha); 
d) chiqish qarshiligi nolga teng (real kam quvvatli OKlarda 
oʻnlab 
Omdan birlik kOmlargacha); 
e) sinfaz signallarni kuchaytirish koeffitsiyenti nolga teng
f) OK kirishlari potensiallari doim bir biriga teng. Uning bu 
xossasi a) kirishdagi signallar farqi
0
1
2


=
U
U
U
ϑ
boʻlgan, ya’ni OK 
kirishidagi signal 
//
/
U
U
=
qiymatlariga 
bogʻliq emasligidan kelib 
chiqadi.
ϑ
U
kattalik virtual nol (
virtue 
– ing. haqiqiy) deb ataladi. 
OK ideal deb olingan farazlardan kelib chiqqan holda quyida 
keltiriladigan formulalar va ularning isbotlari amaliyotda tasdiqlangan. 
Birinchi avlodga mansub uch kaskadli OK funksional sxemasi
10.15-rasmda keltirilgan. U kirish, muvofiqlashtiruvchi va chiqish 
kuchaytirish kaskadlaridan tashkil topgan. 

Download 6,22 Mb.
1   ...   193   194   195   196   197   198   199   200   ...   258




Download 6,22 Mb.
Pdf ko'rish

Bosh sahifa
Aloqalar

    Bosh sahifa



Operatsion kuchaytirgichlarning tuzilishi

Download 6,22 Mb.
Pdf ko'rish