• 1.9-rasm. Yarimo ʻtkazgich diodning shartli belgilanishi (a), tuzilmasi ko ʻrinishi (b) va statik VAXi (c). Stabilitron
    		•

    vazifalarni bajaruvchi diodlar




    Download 6,22 Mb.
    Pdf ko'rish
    bet12/258
    Sana17.05.2024
    Hajmi6,22 Mb.
    #239912
    1   ...   8   9   10   11   12   13   14   15   ...   258
    Bog'liq
    elektronika

    vazifalarni bajaruvchi diodlar
    da 
    p-n 
    o
    ʻtishlarning turli elektrofizik 
    xususiyatlaridan, masalan, teshilish hodisalaridan, fotoelektrik 
    hodisalardan, manfiy qarshilikka ega sohalari mavjudligidan va 
    boshqalardan foydalaniladi. Maxsus vazifalarni bajaruvchi diodlar, 
    xususan, o
    ʻzgarmas kuchlanishni barqarorlash, optik nurlanishni qayd 
    etish, elektr sxemalarda signallarni shakllantirish va boshqa vazifalarni 
    amalga oshirish uchun qo
    ʻllaniladi.
     
    Yarimo
    ʻtkazgich diodlarning elektr sxemalarda shartli belgilanishi
    1.9-a rasmda, uning tuzilmasi 
    koʻrinishi 1.9-b rasmda keltirilgan. 
    Rasmlarda diodning chiqishlari A va K 
    koʻrsatilgan boʻlib, ular diodning 
    elektrodlari deb ataladi. Diodning
    p
    – tomoniga ulangan elektrod anod 
    deb, 
    n
    – tomoniga ulangani esa–katod deb ataladi. Diodning statik VAXi
    1.9-c rasmda keltirilgan. 
    Yarim
    oʻtkazgich diodning toʻgʻri va teskari yoʻnalishlaridagi 
    qarshiliklari bir-biridan keskin farq qiladi: to
    ʻgʻri yoʻnalishda siljitilgan 
    diodning qarshiligi qiymati kichik, teskari siljitilgan diodniki esa, katta 
    bo
    ʻladi. Shu sababdan diod bir tomonga elektr tokini yaxshi oʻtkazadi, 
    ikkinchi tomonga esa, yomon o
    ʻtkazadi. 

    17 
    a) b) c) 
    1.9-rasm.
    Yarimo
    ʻtkazgich diodning shartli belgilanishi (a),
    tuzilmasi ko
    ʻrinishi (b) va statik VAXi (c). 
    Stabilitron
    deb sxemalarda kuchlanish qiymatini barqaror (stabil) 
    saqlab turuvchi yarimo
    ʻtkazgich asbobga aytiladi.
    a) b) c) 
    1.10-rasm.
    Bir tomonlama (a) va ikki tomonlama (b) stabilitronlarning 
    sxemada shartli belgilanishi hamda VAXi (c). 

    18 
    Stabilitron sifatida VAXida tok qiymati keskin o
    ʻzgarganda 
    kuchlanish deyarli o
    ʻzgarmaydigan soha mavjud boʻlgan elektron 
    asboblardan foydalaniladi. Bunday soha kremniyli yarimo
    ʻtkazgich diod 
    elektr teshilish rejimida ishlaganda kuzatiladi. Shuning uchun 
    yarimo
    ʻtkazgich stabilitron sifatida kremniyli diodlardan foydalaniladi. 
    Stabilitronlarning sxemada shartli belgilanishi 1.10-a va b rasmlarda, 
    VAXi esa 1.10-c rasmda keltirilgan. 

    Download 6,22 Mb.
    1   ...   8   9   10   11   12   13   14   15   ...   258




    Download 6,22 Mb.
    Pdf ko'rish