• Suv sathi bilan suv sarfi orasidagi bog‘lanish chizmasi suv sarfi egri chizigi garafigi deb ataladi.
  • Daryo oqimi hajmi deb, uning ko ‘ndalang qirqimidan




    Download 46,03 Mb.
    Pdf ko'rish
    bet72/120
    Sana08.02.2024
    Hajmi46,03 Mb.
    #153044
    1   ...   68   69   70   71   72   73   74   75   ...   120
    Bog'liq
    28. Gidrometriya. Xikmatov F

    Daryo oqimi hajmi deb, uning ko ‘ndalang qirqimidan 
    m alum vaqt davomida oqib o ‘tadigan suv miqdoriga aytiladi
    Daryo oqimi hajmi m3 yoki km3 larda ifodalanadi.
    Daryo oqimini bir kun, bir oy, bir yil yoki xohlangan vaqt 
    o ralig i uchun hisoblash mumkin. Buning uchun shu oraliqdagi 
    o'rtacha suv sarfi Qo rt ni shu oraliqdagi sekundlarda ifodalangan 
    vaqt T ga ko‘paytiramiz, y a’ni:
    W = Qo rt T, m3, km3.
    Demak, daryo oqimini hisoblash uchun kundalik suv sarfining 
    yillik jadvalini tuzish lozim. Bu jadval m aium otlari asosida '


    o'rtacha o ‘n kunlik, o ‘rtacha oylik va o ‘rtacha yillik suv sarflarini 
    hisoblash mumkin.
    M a’lumki, suv sarfi daryolarda bir yilda ko‘pi bilan 20-30 
    marta olchanadi. Yilning qolgan kunlari uchun suv sarfini 
    aniqlashda suv sathi bilan suv sarfi orasidagi bog‘lanishdan 
    foydalaniladi. Chunki suv sathi har kuni kamida ikki marta 
    belgilangan muddatlarda kuzatib boriladi.
    Suv sathi bilan suv sarfi orasidagi bog‘lanish chizmasi suv 
    sarfi egri chizig'i garafigi deb ataladi.
    Bu chizma daryoning suv 
    rejimiga va unga ta ’sir qiluvchi omillarga b o g iiq holda, bir 
    ma’noli b oim ag an yoki bir m a’noli b o iish i mumkin (6.2-rasm).
    Agar daryo o ‘zanida deformatsiya hodisasi b oim asa, y a’ni 
    daryo o ‘zani barqaror b o is a , muzlash hodisalari va suv 
    o'simliklarining ta ’siri bo im ag an davr uchun suv sarfi bilan suv 
    sathi orasidagi b og ian ish egri ch izig in i tuzish juda oson. Buning 
    uchun vertikal o'qqa suv sathi, gorizontal o ‘qqa esa uch element - 
    oichangan suv sarflari (Q), jonli kesma maydoni (W) va o‘rtacha 
    lezlik (v) qo‘yiladi. B ogianishlar egri chiziq ko'rinishida b o ia d i 
    ((>.2-rasm).
    Egri chiziqdan ixtiyoriy nuqtalami tanlab olib, har bir nuqta 
    uchun suv sarfini aniqlaymiz. Bu esa mazkur egri chiziqdan 
    foydalanib, kundalik suv sarflarini tiklash imkonini beradi.

    Download 46,03 Mb.
    1   ...   68   69   70   71   72   73   74   75   ...   120




    Download 46,03 Mb.
    Pdf ko'rish

    Bosh sahifa
    Aloqalar

        Bosh sahifa



    Daryo oqimi hajmi deb, uning ko ‘ndalang qirqimidan

    Download 46,03 Mb.
    Pdf ko'rish