Daryoda suvning oqish tezligini o ich a sh usullari




Download 46,03 Mb.
Pdf ko'rish
bet49/120
Sana08.02.2024
Hajmi46,03 Mb.
#153044
1   ...   45   46   47   48   49   50   51   52   ...   120
Bog'liq
28. Gidrometriya. Xikmatov F

4.3. Daryoda suvning oqish tezligini o ich a sh usullari
Ushbu mavzuda daryolarda suvning oqish tezligini gidrometrik 
parrak yordamida o ic h ash usullari, parrak diametri va chuqurlikka 
b o g iiq holda tezlikni o ic h ash tartibi, tezlikni nuqta hamda 
mlcgratsion usullarda o ic h ash vaqtida bajariladigan ishlar 
yoritiladi.
Daryoda suvning oqish tezligini o ic h ash usullari va asboblari 
lurlichadir (4.3-rasm).
Gidrometrik parrak yordamida tezliklami o ic h ash vaqtida 
usosan quyidagi ikki usul qullaniladi:
87


1) nuqta usuli;
2) integratsion usul.
Nuqta usulini q o ilash d a chuqurlik vertikalida m a’lum nuqtalar 
tanlanadi. Agar vertikalda 5 ta nuqtada tezliklami o ‘lchamoqchi 
bo‘lsak, ulam ing chuqurliklari quyidagi tartibda belgilanadi:
1-nuqtada parrak suv yuzasidan 10 sm chuqurlikka tushiriladi;
2-nuqta 0 ,2h chuqurlikda;
3-nuqta 0,6h chuqurlikda;
4-nuqta 0,8h chuqurlikda;
5-nuqta o ‘zan tubiga yaqin b o ia d i (4.4-rasm).
Agar o ‘zanda suv o ‘tlari rivojlangan b o is a , 0,4h chuqurlikdagi 
nuqta ham qo‘shiladi. K o‘rinib turibdiki, vertikalning chuqurligi 
0,5 m b o is a , tezlikni 5 nuqtada o ic h a sh mumkin emas. Tezliklar 
chuqurliklarga b o g iiq holda 3 ta nuqtada (0,2h; 0,6h; 0,8h), 2 ta 
nuqtada (0 ,2h; 0 ,8h) va 1 ta nuqtada (0 ,6h) ham o ic h an ad i (2.7- 
rasm).
Tezliklami gidrometrik parrak diametriga va chuqurlikka 
b o g iiq holda vertikalda nechta nuqtada o ic h ash mumkinligi 
quyidagi jadvalda tavsiya etiladi (4 .1-jadval).
4.1-jadval
Gidrometrik parrak diametri va chuqurlikka b o g iiq
holda nuqtalar sonini belgilash
D iam etr, d = 12-13 sm
d = 5-7 sm
Chuqurlik,
N uqtalar
Chuqurlik,
N uqtalar
h, m
soni
h, m
soni
> 1,00
5 ta
> 0 ,6
5 ta
0,6-1,0
3 ta
0,4-0,2
3 ta
0,35-0,60
2 ta
0,20-0,40
2 ta
0,20-0,35
1 ta
0,10-0,20
1 ta
Yuqoridagi 4.1-jadvaldan k o ‘rinib turibdiki, gidrometrik 
parrakning diametri d = 12-13 sm bo igand a, 1 metrdan katta 
chuqurliklarda nuqtalar soni 5 tadan kam b oim asligi kerak. Ikkin­
chi holatda, ya’ni d = 5 -7 sm b o ig an d a, 5 ta nuqta, chuqurlik 0,6 
metrdan katta b o ig a n holatlarda olinadi.



Download 46,03 Mb.
1   ...   45   46   47   48   49   50   51   52   ...   120




Download 46,03 Mb.
Pdf ko'rish

Bosh sahifa
Aloqalar

    Bosh sahifa



Daryoda suvning oqish tezligini o ich a sh usullari

Download 46,03 Mb.
Pdf ko'rish