Replikatsiyaning terminatsiyasi




Download 436,67 Kb.
Pdf ko'rish
bet21/27
Sana01.02.2024
Hajmi436,67 Kb.
#150077
1   ...   17   18   19   20   21   22   23   24   ...   27
Bog'liq
A qodiriy nomidagi

Replikatsiyaning terminatsiyasi 
Prokariot va eukariot organizmlarda DNK sintezini to`xtatadigan maxsus 
terminatorlar mavjud. DNK-polimeraza fermenti shu nukleotid qatoriga yetganda
DNK molekulasining sintezi nihoyalanadi. 
DNK-polimerazaning ta'sir qilish mexanizmi eukariot va prokariotlarda 
o`xshash bo`lsa ham, replikatsiya jarayonida ayrim farqlar bor. Eukariot 
xromosomalari chiziqli strukturaga ega bo`lib, ikki zanjirda riplikon qismlari ko`p 
joylashgan. Shularga mos keladigan terminatorlar ham mavjud. Eukariotlarda 
DNK chiziqli bo`lishi, prokariot organizmlarida esa, halqa shaklda bo`lishi bilan 
farqlanadi. Yuqoridagilardan ma'lumki, DNK replikatsiyasi jarayonidagi 
boshlovchi zanjir to`liq holda replikatsiyalanadi. Ammo, kechikadigan zanjirdagi 
3'- tarafda joylashgan praymer parchalanib, DNK-polimeraza fermenti orqali 


46 
replikatsiyaga uchramaydi. DNK zanjirining qisqarmasligini ta'minlaydigan 
xromosoma oxirida telomeralar deb ataluvchi qismlar bo`lib, ular replikatsiyaga 
uchramaydilar. Aynan shu yerlarda DNK dagi praymer sintezlanadi va 
replikatsiyaning to`liq jarayoniga ta'sir qilmaydi. Telomera qayta 
sintezlanmaydigan nukleotid qoldiqlaridan iborat. Uning sintezida RNK matritsa 
sifatida xizmat qiladi. Maxsus ferment telomeraza teskari transkriptaza asosida 
telomer fragmentlarini xromosomalar bir butunligini saqlash uchun uning 3'-
oxiriga ulaydi. 
C
G
G
T
A
T
G
C
C
A
T
A
A
T
A
C
C
G
T
A
T
G
G
C
G
C
C
A
T
A
T
A
T
G
G
C
G
C
C
A
T
A
T
A
T
G
G
C
Boshlang`ich DNK 
molekulasi
DNK zanjirining ajralishi
Boshlang`ich DNK 
molekulasini ikkita nusxasi
7-rasm.DNK replikatsiyasi 

Download 436,67 Kb.
1   ...   17   18   19   20   21   22   23   24   ...   27




Download 436,67 Kb.
Pdf ko'rish