ba jarayonida «sovuq» m anbaga
berilgan issiqlik miqdori
g2 = C v(Tb - T a) b o ‘ladi.
B unday siklning term ik f.i.k.
r\, va o ‘rtacha bosimi
ps sodda-
lashtirishlardan so‘ng quyidagicha topiladi:
1
X p k - \
n t = l -
л - \
Я -1 + Ы ( р - 1 )
P s = Pa
e k [Я - 1 +
kX( p - 1)]
•
ri,- D e m a k , is siq lik a ra la s h
usulda beriladigan siklning term ik f.i.k. ham siqish darajasi
e
ga, bosim ning ko ‘tarilish darajasi Я ga (o ‘zgarm as hajm da
berilgan issiqlik miqdoriga) va
birlam chi kengayish darajasi p
ga (o ‘zgarmas bosim ostida berilgan issiqlik m iqdoriga) bog‘liq
ekan.
Tzlanishlar shuni ko‘rsatadiki, qanchalik ko‘p issiqlik o ‘zgar-
mas hajm da, ya’ni сг jarayonida berilsa, aralash usulda issiqlik
beriladigan siklning term ik f.i.k. shuncha yuqori boMadi (2.8-
rasm ).
77
, ning qiymati issiqlik aralash usulda
va V — const da
beriladigan sikllar ham da
e ning uch xil qiymati uchun 2.1-
jadvalda keltirilgan.
2.8-rasm.
Issiq lik aralash usulda b eriladigan sikl uchun
t|(
ning
P
ga b o g ‘liq ligi.
29
2 .1-jadval
Sik l
e
n,
D vigatel turi
V = co n st
17
0,686
K a rb u ra to rli
dvigatel
\q[ V = const
[<72
P =
const
17
0,684
T e z y u ra r d iz e l
V = co n st
10
0,610
K a rb u ra to rli d v ig atel
V = co n st
9
0,596
K a rb u ra to rli dvigatel
Jadvaldan ko ‘rinib
turibdiki, bir xil siqish darajasiga ega
b o ‘lgan sikllarni solishtirsak eng yuqori term ik f.i.k. ga issiqlik
o ‘zgarmas hajm da berilganda erishilar ekan. A m alda bunday
siqish darajasiga ega b o ‘lgan k arb u rato rli
dvigatelni d e to -
n a ts iy a li y o n is h s a b a b li is h la tib b o ‘lm a y d i. N a tija d a
karburatorli dvigatellar norm al ishlashi u chun ularda siqish
darajasi pasaytiriladi (c = 9... 10).
Tezyurar dizellar issiqlik aralash usulda beriladigan sikllarga
yaqin siklda ishlaydi. Bu dvigatellarda q o ‘llaniladigan dizel
yonilg‘isining (e = 16... 23) siqish darajasi yuqori b o ‘ladi. Bu
esa d izellard a k a rb u ra to rli dvigatellarga
q arag an d a yuqori
term ik f.i.k. olish im konini beradi.
2
.
8
-rasm da issiqlik aralash
u su ld a b e rila d ig a n sikl u c h u n ^
nin g X ga b o g ‘liqligi
k o ‘rsatilgan. Bu siklda X ortishi bilan
77
, ham ortadi. Hozirgi
zam on tezyurar dizellarida q o ‘llaniladigan
X ning qiym ati
1,2... 2,0; p ning qiym ati esa 1,4... 2,2 ga teng. (*) form uladan
k o ‘rinib turibdiki, issiqlik aralash usulda beriladigan siklning
o ‘rtacha bosimi boshlang‘ich bosim
p a, £ va
rj{ ga bog‘liq bo ‘lib,
ular qancha katta bo'lsa,
ps ham shuncha katta bo'ladi.
