Shottki  barerli tranzistor




Download 6,22 Mb.
Pdf ko'rish
bet50/258
Sana17.05.2024
Hajmi6,22 Mb.
#239912
1   ...   46   47   48   49   50   51   52   53   ...   258
Bog'liq
elektronika

Shottki 
barerli tranzistor
nomini olgan (2.9-a rasm) tranzistor 
qoʻllanilgan 
boʻlib, uning shartli belgisi 2.9-b rasmda keltirilgan. 
a) b) 
2.9-rasm.
Shottki bererili tranzistor (a) va uning shartli belgisi (b). 
2.4. Maydoniy tranzistorli elektron kalit sxemalar 
 
Yuklama va qayta ulanish elementlari bir turdagi MDYA – tran-
zistorlarda hosil qilingan kalitlar texnologik qulay va universal hisob-
lanadi. Shu sababli, ular KIS va bevosita aloqali O‘KISlarda keng 
qoʻllaniladi. KIS yana QUE boʻlib kanali induksiyalangan MDYA – 
tranzistorda, YuE – esa 
oʻtkazuvchanlik turi bir xil boʻlgan kanali 
qurilgan MDYA – tranzistorda hosil qilingan kalitlar ham 
qoʻllaniladi. 
Bunday kalitlar yordamida nochiziqli, kvazichiziqli va tokni barqa-
rorlovchi yuklamali invertorlar hosil qilish mumkin. 
Bir turdagi va komplementar MDYA – tranzistorlar asosida 
tayyorlangan
 
elektron kalitlarning statik parametrlarini 
koʻrib chiqamiz. 
Bir turdagi MDYA – tranzistorli elektron kalit. n
–kanali 
induksiyalangan MDYA – tranzistorli bunday kalit sxemasi 3.12-rasmda 
keltirilgan. 
Zatvori stok bilan ulangan VT2 tranzistor YuE hisoblanadi. 
Bunday tranzistor dinamik yuklama deb ataladi. VT2 tranzistorning 


70 
VAXi quyidagi mulohazalardan kelib chiqadi. Zatvor stok bilan 
ulanganligi sababli, 
U
SI 
< (
U
ZI2
-U
02
) tengsizlik bajariladi. Bu yerda 
U
02
VT2 tranzistorning 
boʻsag‘aviy kuchlanishi boʻlib, zatvordagi 
kuchlanish
U
02 
dan
 
ortib ketsagina unda kanal induksiyalanadi va 
tranzistor ochiladi. Demak, tranzistor 
toʻyinish rejimida boʻladi. 
2.10-rasm. Dinamik yuklamali MDYA – tranzistorli kalit. 
Bu rejimda VT2 tranzistorning VAXi quyidagi 
koʻrinishda 
yoziladi: 
2
02
2
2
2
)
(
2
U
U
B
I
ZI
S

=
. (2.11) 
BTdagi kabi, MDYA – tranzistorlarda bajarilgan kalitlar ham
statik rejimda qoldiq tok (berk holatda) va qoldiq kuchlanish (ochiq 
holatda) bilan ifodalanadi. 
Kalit quyidagicha ishlaydi. Agar VT1ning zatvoriga 
U
KIR
 

U
ZI1
<
U
01
kuchlanish berilsa (
U
01
VT1 ning 
boʻsag‘aviy kuchlanishi), bu 
tranzistor berk 
boʻladi. Berk holatda kalit orqali VT1 ning stok 
p–n
oʻtishidan teskari tokka teng boʻlgan qoldiq tok 
I
QOL 
oqib 
oʻtadi. Uning 
qiymati 
I
QOL
=10
-9
–10
-10
A dan katta emas. Shuning uchun chiqish 
kuchlanishi 
oʻzining maksimal qiymatiga yaqin boʻladi:
U
CHIQ
 

E
M
(2.11-rasmdagi A nuqta). Qoldiq kuchlanish 
U
QOL
ni esa grafo - analitik 
va analitik usulda aniqlaymiz. Buning uchun VT1 tranzistorning 
U
ZI1
 

E
M
(2-egri chiziq) 
boʻlganda oʻlchangan stok xarakteristikasining 
boʻlishi va unda VT2 tranzistorning (2.11) formula yordamida 
aniqlangan yuklama 
chizigʻini oʻtkazish kerak (1 - egri chiziq). Chiqish 
xarakteristikasining yuklama 
chizigʻi bilan kesishgan B nuqtasi qoldiq 
kuchlanish 
U
QOL
va 
toʻyinish toki 
I
S.
TOʻY
ni ishchi qiymatlarini belgilaydi. 


71 
Kalit 
toʻyinish tokini 
U
SI2
=
E

deb faraz qilib,
 
analitik usulda (2.11) 
formuladan aniqlash mumkin: 
2
02
2
)
(
2
U
E
B
I
M
ST

=


Download 6,22 Mb.
1   ...   46   47   48   49   50   51   52   53   ...   258




Download 6,22 Mb.
Pdf ko'rish