230
dasturga mazkur impulslar kelib tushayotgan portni tekshirish
komandasi ham
qoʻshilsa, u holda, dastchikdan impulslar kelish
momentida protsessor boshqa operatsiyani bajarish bilan mashg‘ul
boʻlish mumkin. Natijada, ba’zi impulslar oʻtkazib yuboriladi.
Aynan
shunday vziyatlar uchun uzilishlar mexanizmi o‘ylab topilgan.
Shu sababli har bir protsessor uzilishlar uchun kamida bitta maxsus
s
oʻrov kirishiga ega. Aynan shu kirishga hisoblash uchun moʻljallangan
impulslarni berish lozim. Navbatdagi impuls uzilishlarni s
oʻrash
kirishiga yetib kelganda mikroprotsessorga avvaldan
oʻrnatilgan
uzilishlarni qayta ishlovchi ichki algoritm ishga tushadi.
Asosiy dasturning bajarilishi uziladi, boshqaruv esa uzilishlarni
qayta ishlovchi maxsus jarayonga uzatiladi.
Bu jarayon asosiy
boshqaruvchi davturning tashkil etuvchi qismi
boʻlib, uni dasturchi
mikroprotsessor tizimni yaratayotgan vaqtda ishlab chiqadi. Uzilishlarni
qayta ishlovchi dasturosti
oʻz ishini maxsus komanda asosida tugatadi,
soʻngra mikroprotsessor asosiy dasturning uzilish sodir boʻlgan joyiga
qaytadi. Uzilishlar natijasida mikroprotsessorning
mashina vaqti
shunday taqsimlanadiki, ikkita jarayon bir-biridan mustaqil ravishda
bajariladi. Uzilishlar mexanizmi mikroprotsessor texnikalari va katta
kompyuterlarda keng
qoʻllaniladi. Uzilishlar yordamida hal boʻladigan
masalag personal kompyuter “sichqonchasi”dagi manipulyator ishi
misol
boʻla oladi.
Klaviatura, qattiq disk, ichki tizim soatlari, printer
porti va
koʻpgina boshqa qurilmalar uzilishlar usulida ishlaydi.
Uzilishlar tizimi har qanday zamonaviy miukrokontrollerlarda
mavjud. U bir necha
uzilishlar manbaiga xizmat
koʻrsatadi. Turli
mikrokontroller uchun uzilishlar manbai soni turlichadir.
Keng tarqalgan uzilishlar tizimi ATmega 1281 mikrokon-
trolleridadir. Bu mikrokontroller 48 ta ichki va 17 ta tashqi manbaga
xizmat
koʻrsatishim umkin. Umuman olganda, barcha ichki oʻrnatilgan
taymerlar, komparatorlar, analog-raqamli
oʻzgartirgichlar,
ixtiyoriy
ktma-ketli kanal, EEPROM boshqaruv tizimi uzilishlar manbai
boʻlib
xizmat
koʻrsatishi mumkin.
