O’zbekiston aloqa va axborotlashtirish agentligi




Download 6,22 Mb.
Pdf ko'rish
bet137/258
Sana17.05.2024
Hajmi6,22 Mb.
#239912
1   ...   133   134   135   136   137   138   139   140   ...   258
Bog'liq
elektronika

takt 
impulslari
ishlatiladi. 
Takt impulslari generatori
ikkita F1 va F2 
impulslar ketma-ketligini shakllantiradi. Bu impulslar mikroprotsessor 
ishini taktlash uchun talab etiladi (8.2-rasm). F1 sinxrosignali vaqtni 
hisoblash uchun xizmat qiladi. bu sinxrosignalning musbat impulsiinng 
davomiyligi sinxronizatsiya davrining taxminan 40%i tashkil etadi. 
Ikkita ketma-ketlik impulslari vaqt 
boʻyicha bir-birini berkitmasligi va 
berilgan amplitudaga ega 
boʻlishlari lozim. Mikroprotsessorga xizmat 
koʻrsatuvchi sinxronizatsiya signali F1 va F2 sinxroimpulslardan hosiol 
boʻladi. «Holatni stroblash» signali haqida bir muncha toʻxtalib oʻtamiz. 
Axborotni uzatish usuliga 
koʻra interfeyslar parallel va ketma-ketli, 
sinxron va asinxron turlarga 
boʻlinadi. Signallarni parallel liniyalar 
orqali uzatganda axborot «yanglishuv»i yuzaga kelishi mumkin, ya’ni 
signallar qabtsul qiligichga bir vaqtda kelib tushmaydi. Bunga uzatish 
liniyasi va signallarni shakllantiruvchi sxemalar parametrlaridagi farq 
sabab 
boʻladi. Perekoslar ta’siridan qutilish uchun qabul qilgichga 
qoʻshimcha liniya orqali axborot signallariga nisbatan bir muncha 
kechikish bilan stroblash signali uzatiladi. Qabul qilgichga bir vaqtda 
kelmayotgan axborot signallari qabul qilgich qurilmasiga faqat 
yanglishuv sohasidan tashqarida 
boʻlgan stroblash signali mavjud 
boʻlgandagina uzatialdi. 
8.2-rasm. 
Impulslarning taktli ketma-ketligi. 


222 
Komandalarni bajarish jarayonida mikroprotsessorga 
qoʻshimcha 
komanda baytlari yoki operandalari chaqirish hamda xotiraga 
miuroprotsessordan berilayotgan sonlarni yozish uchun xotiraga 
qoʻshimcha murojaat qilish talab qilinishi mumkin (ikki, uch baytli 
komandalar uchun). 
Komanda bajarilish jarayonini 
koʻrib chiqamiz. Bu jarayon M1, 
M2, M3, M4, M5 deb belgilangan tsikllarga ajratiladi. Har tsiklda 
mikroprotsessor xotiraga yoki kiritish-chiqarish qurimalsiga bitta 
murojaat qiladi. 
Turiga 
koʻra komanda bitta tsikl (M1), yoki ikkita tsikl (M1, M2), 
yoki uchta tsikl (M1, M2, M3) va x.k. davomida bajarilish mumkin. 
Vaqt 
boʻyicha eng uzun komandalar beshta tsiklda (M1,…M5) 
bajariladi. 
Har tsikl bir nechta taktni 
oʻz ichiga oladi. Ular T
1
,T
2
, T
3
, T
4
, T
5
deb belgilanadi. Sikllar uchta, t
oʻrtta yoki beshta taktdan bilrat boʻlishi 
mumkin. 
Ma’lumotlarni protsessor xotirasiga yozish uchun, undan 
oʻqish 
kabi, adres shinasiga talab etiladigan xotira yacheyksi adresini berish 
lozim. 
Soʻngra ma’lumotlar shinasiga mazkur yacheykaga yozishga 
m
oʻljallangan bayt beriladi. Shundan soʻng protsessor WR signalini 0 
holatga 
oʻtkazadi. Yuqoridagi koʻrsatilgan barcha siganllarni qabul qilib 
OXQ baytni tanlangan yacheykaga yozadi. 
Xotiralar tizimi bilan ishlaganda tayyorgarlik signali READY 
koʻp 
ishlatiladi. Bu signal xotira modullari tezkorligi kichik 
boʻlganda talab 
etialdi. Chunki sekin ishlaydigan xotira protsessor tezligida kerakli 
axborotni berishga yoki uni tezkor yozishga ulgurmasligi mumkin. 
Bunday hollarda, protsessor 
oʻqish yoki yozish signalini faol holatga 
oʻtkazishibilan, xotira qurilmasi «tayyor emas» degan signal uzatadi. 
Ya’ni READY liniyasini passiv 0 holatiga 
oʻtkazadi. Protsessor oʻz 
ishini t
oʻxtatadi va kutish rejimiga oʻtadi. Xotira qtsurilmasi 
oʻqish/yozish jarayonini tugatsa, u READY signalini1 holatgai 
(«tayyor» holatiga) 
oʻtkazadi. Mazkur signalni qabul qilgach 
mikroprotsessor 
oʻz ishini tiklaydi. 
Portdan 
oʻqish yoki portga yozish jarayonlari OXQdan 
oʻqish/yozish jarayonlari kabi amalga oishriladi. Farq shundaki, portlar 
ishiga ruxsat berish uchun MREQ signali 
oʻrniga IORQ signali faol 
holatga 
oʻtadi. Sekin ishlaydigan tashqi qurilmalar bilan ishlaganda 
READY signali ham 
qoʻllaniladi. 


223 

Download 6,22 Mb.
1   ...   133   134   135   136   137   138   139   140   ...   258




Download 6,22 Mb.
Pdf ko'rish

Bosh sahifa
Aloqalar

    Bosh sahifa



O’zbekiston aloqa va axborotlashtirish agentligi

Download 6,22 Mb.
Pdf ko'rish