O ‘ zbekiston respublikasi oliy va o ‘ rta maxsus ta ’ lim vazirligi toshkent – 202

O‘quv mashg‘ulotining texnologik xaritasi
 
 
 
Faoliyat 
bosqichlari: 
Faoliyat mazmuni 
Ta’lim beruvchi 
Ta’lim oluvchi 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
I. Kirish bosqichi 
(5 daqiqa).
1.1. 
Salomlashadi, 
davomatni
aniqlaydi.
1.2. Mavzuning nomi, maqsadi va rejasi 
bilan tanishtiradi.
1.3.
O’quv mashg’ulotida o’quv ishlarini 
baholash mezonlari bilan tanishtiradi.
Salomlashadilar 
Tanishadilar. 
Diqqat qiladilar. 
Savollar 
beradilar. 
 
 
 
 
 
 
 
 
II. Asosiy 
bosqich 
(65 daqiqa). 
2.1.Tayanch 
bilimlar 
b
o’yicha 
o
‘quvchilarning ishlarini kuzatib turadi. 
2.2. O‘quvchilarga “Aqliy hujum” 
usulidan foydalanib “
Shim gulfigiga 
ishlov berish 
haqida so’zlab bering?” 
savoli bilan murojaat qiladi. Reja 
asosida ma’ruza qiladi. 
2.3. O‘quvchilarni guruhlarga tayanch
bilimlardan foydalangan holda bajarish
uchun topshiriq varaqalarini tarqatadi.
2.4. Guruhlarda ishlash qoidasini
eslatadi, yo’naltiradi, tushuntiradi.
2.5.Olingan 
bilimlarni 
aniqlash
maqsadida tezkor-
so’rov o’tkazadi. 
Berilgan
topshiriq ustida 
ishlaydilar. 
Javob beradilar. 
Tinglaydilar, 
yozib oladilar. 
Guruhga
bo’linadi. 
Diqqat qiladilar. 
Topshiriqni
bajaradilar. 
Savollarga javob 
beradilar. 
 
 
 
III. Yakuniy 
bosqich
(10 daqiqa) 
3.1. Mavzuni umumlashtiradi, umumiy 
xulosalar 
qiladi, 
yakun 
yasaydi, 
savollarga javob beradi. 
3.2. O‘quvchilar ishini baholaydi, o’quv
mashg’ulotining maqsadga erishish
darajasini tahlil qiladi. 
3.3 Mustaqil ish uchun vazifa beradi. 
Mavzuga doir savollarga javob yozish 
uchun turli xil tarqatmalar tarqatilib 
yuboriladi. 
Diqqat qiladilar. 
Savol beradilar. 
Vazifani yozib 
oladilar. 
 
 
 
 
 
Fan o‘qituvchisi: M.Raysaliyeva 

MAVZU: SHIM GULFIGIGA ISHLOV BERISH. 
Reja: 
1.
 
Shimning yuqori qismida bel chizig’i bo’ylab shim kengligi aniqlash 
2.
 
O’rta qirqimlarni biriktirib tikish 
Tayanch iboralar: biriktirma chok, o`rta qirqim yon qirqim, bahyaqator 
 
Shimning taqilmasi yon chokda bo’lsa, unda o’rta qirqimlar old qirqimlar bilan 
birga bitta baxyaqator yuritilib, biriktirib tikiladi. O’rta qirqimlarni biriktirib tikishdan 
oldin shimning yuqori qismida bel chizig’i bo’ylab shim kengligi aniqlab olinadi.
Qirqimlar baxyaqatorning yuqori qirqimidan boshlab, chap tomon old bo’lagi 
bo’ylab yuritib, biriktirib tikiladi. O’rta chok pishiq va cho’ziluvchan bo’lishi kerak.
Buning uchun biriktirib tikayotganda cho’zib turiladi, pishiq chiqishi uchun esa 
ikkita baxyaqator yuritib (ularni bir-birining ustiga tushirib) yoki qo’sh ignali maxsus 
mashinada biriktirib tikiladi. Biriktirma chok namlab, maxsus taxta qolipda yorib 
dazmollanadi.
O’quv jarayonida old qirqimlar va o’rta qirqimlar biriktirib ko’klab olinadi. 
Buning uchun shimning o’ng va chap bo’laklarining o’ngi tomonini ichkariga qaratib 
qo’yib, o’ng va chap bo’laklar yuqori qirqimidagi bo’rlangan chiziqlar, ort 
bo’laklardagi uloqlarning ulama choklari, old bo’laklarning odim choklari va yuqori 
choklari bir-biriga to’g’ri keltiriladi. Bo’laklarni 15-20 mm yiriklikda to’g’ri sirma 
qaviq bilan biriktirib ko’klab, uchlari puxtalab qo’yiladi. Bundan keyingi ishlov berish 
ham yuqorid a yozilgan kabi bajariladi.
1-rasm. Erkaklar shimining yon, odim va o’rta qirqimlariga ishlov berish, shim 
taqilmasiga «molniya» tasma qo’yib tikish. 

Taqilmalarga va yuqori qirqimga ishlov berish
 
Yon choklarga, odim choklarga va o’rta chokka ishlov berilgandan keyin 
taqilmalarga ishlov berishga kirishiladi. Shimdagi taqilma chap yon chokning 
yuqorisida yoki old qirqim chizig’ida bo’ladi. Yon chokdagi taqilma temir ilgakli, izma 
va tugmali yoki molniya-taqilma shaklida (maxsus tikilgan shimlarda) bo’lishi 
mumkin.
Shimdagi ilgakli taqilmalarga va molniya taqilmalarga ishlov berish 
yubkalardagi yon taqilmalarga yuqorida yozilgandek ishlov berishga o’xshash 
bo’ladi. (T.26-modulga qarang).
Taqilmaning uzunligi 18-20 sm bo’lishi kerak. Boshqa taqilmalarga nisbatan 
molniya taqilmaning qator afzalliklari mavjud (tashqi ko’rinishi chiroyli, ishlatilishi 
qulay, ishlov berish oson). Taqilma chap yon chokning, orqa va old bo’laklar o’rta 
choklarning yuqori qismiga tikiladi. Molniya-taqilmaning to’qilgan lentasi o’ngi 
tomonidan ikki usulda bezak baxyaqator yuritib puxtalanadi: yon chok chizig’ining 
ikki yonidan bir xil oraliqda va shu chok chizig’ining ikki yonidan har xil oraliqda va 
shu chok chizig’ining ikki yonidan har xil oraliqda baxyaqator kiyim gazlamasi rangiga 
mos ipak ip bilan yuritiladi. Molniya taqilma bo’g’inlari birlashtirilganida chok haqlari 
tagida ko’rinmay qolishi kerak. Yon choklar biriktirib tikilgandan, yo’rmab 
bo’lganidan, yorib dazmollangandan, taqilma qirqimlari yotqizib dazmollangandan 
keyin taqilmaga ishlov beriladi.
Nazorat savollari 
1.Cho’ntakni yuqori ziyiga qanday choklar solinadi? 
2.Cho’ntakning yuqori ziyiga qanday uqa qo’yiladi? 
3.Yelim uqani shim qirqimidan necha sm kengaytirib yopishtiriladi? 
4.Yon cho’ntak bo’lak bo’laklari nomini to’g’ri ko’rsating. 
5.Qoplama cho’ntak kiyimni qaysi turida ishlatiladi? 
Аdabiyotlаr 
1. A.T.Turaxonova «Tikuvchilik texnologiyasi asoslari».

Download 6,55 Mb.