Afrika yer yuzasi tuzilishning xarakterli xususiyatlari uning tarakkiyot boskich
66
ikkala yarimsharning subtropik antisiklonlar ta'sirida buladi. Shimoliy
yarimsharning kuruklikdan esadigan passatlari nisbiy nomligi kam bulgan
kontinental xavoni olib keldi. Xind okean tomonidan janubiy yarimshar passatlari
materikning shimoliy chekkasiga bekaror kuruk xavo massalarini keltiradi.
Materikning garbiy chekkalari shimoliy kismda janubiy
yarimsharda xam Atlantika
antisiklonlari ta'sirida bulib, ular uchun passat okimlari xarakterlidir, bu esa yogin
yogish uchun nokulay sharoitlarni keltirib chikaradi. Yanvarda materikning janubiy
kismi issik buladi, shimoliy kism esa ancha sovuk buladi. Afrikaning garbiy soxillari
janubiy Atlantika antisikloni ta'sirida bulib,janubdan
esadigan shamollar bilan
kengliklardan keladigan sovuk xavo massalarining issik materik ustiga kelishi
natijasida garbiy soxildan to ekvatorgacha bulgan kismlarda yogin xosil bulmaydi.
Afrikaning shimoliy kismlarida yaxlit bulganligidan janubiy kismiga nisbatan tez
kiziydi va urtacha oylik xarorat 35 400 ni tashkil etadi. Yer sharidagi eng maksimal
xarorat 580 xam shu xududda. Materikda yogin juda
noteks taksimlangan eng kup
yogin Kayerun tog massiviga 100000 mm atrofdagi tutashadi. Ekvatordan shamol va
janubga tomon 10-300 lar urtasida butun yil davomida yogin juda kam tushadi.
Savol:
1.
Materik ichki suvlarini boshqa materik suvlarining ichida tutgan o'rni nimada?
2.
Ichki suvlarning xalq xujaligidagi axamiyatini ko'rsating?
