119
2.
1200 km.ning 1%ini toping.
2-bosqichda:
3.
1% i 13ga teng bo’lgan sonni toping.
4.
1% i 7,53ga teng bo’lgan sonni toping.
3-bosqichda:
5.
200 ning 5%ini toping.
6.
49 ning 19%ini toping.
4-bosqichda:
7.
17%i 68ga teng bo’lgan sonni toping.
8.
20%i 4,5 kg.ga teng bo’lgan toshning og’irligini toping.
5-bosqichda:
9.
8 soni 800 sonining necha foizini tashkil etadi.
10.
15 sm. 15 m. ning necha foizini tashkil etadi.
Navbatdagi bosqichlarda:
11.
Bir soatda necha sekund va bir soatning 5%i necha sekundga teng?
12.
Qanday sonning 32%i 10,24ga teng?
13.
Sonning 5%i 84 ga teng, uning 15%i nechaga teng?
14.
Non 1200 so’m edi. U 10% arzonlashtirilgan bo’lsa, necha so’m turadi?
Ikkinchi qiyin o’zlashtiriladigan material, bu –
tenglamalar yordamida
yechiladigan masalalardir. Bunday masalalarning algoritmi, birinchidan, noma’lum
kattalikni harf orqali belgilash, ikkinchidan, mazmunida keltirilgan harf bor
ifodalarni
tuzib chiqish, uchinchidan, masala shartiga ko’ra tenglamalar tuzish,
to’rtinchidan, bu tenglamalarni yyechish, beshinchidan,
olingan natijani tushunib
yetish hamda javoblarni yozib olishdan iborat bo’ladi. Shunday qilib, biz 5-6-
sinflar kursida bolalarni sonlar haqidagi umumiy tushunchalar bilan
tanishtirmaymiz, balki ularga natural sonlarni, musbat
ratsional sonlarni va
ratsional sonlarni o’rgatamiz. Tenglamalar yordamida yechiladigan masalalarni
yyechish va “Foizlar” mavzusini o’rganishda o’qitishning ilgarilash usulidan
foydalanimiz. O’qitishning ushbu bosqichida biz bolalarni tasdiqlashlarga o’rgata
120
boshlaymiz.
Ratsional
sonlarni
o’qitishda oddiy jadvallar tuzish va
koordinatlarning uch burchakli tizimidan foydalanamiz.
Endi esa ana shu mavzularga oid ayrim masalalar tizimini ko’rib chiqamiz.
Buning uchun o’quvchilarga tushunish va natija chiqarish bilan bog’liq masalalarni
yyechishni topshiramiz. Har bir teorema va har bir
algoritmga ishlov berish
to’g’risida topshiriqlar beramiz. Shu o’rinda yana bir bor ta’kidlab
o’tmoqchimizki, bu holatda hamma masalalar ham ko’rib chiqilmaydi, balki
shakllantilishi bir turga mansub bo’lganlarigagina ishlov beriladi. Chunki
qo’lingizdagi bu kitob ma’lumotnoma emas, u – darslik.