71
1925-yil bahorda shanxaylik burjuaziya, talabalar va ishchilar vakillari mamla-
katdagi inglizlarga qarshi harakat boshladilar. Bu vatanparvarlik harakati
“30-may
harakati” nomini oldi va Xitoyning suverenitetini tiklash shiori ostida oʻtdi. Inqilobga
Gomindan partiyasi rahbarlik qildi. 1928-yil oxiriga kelib butun mamlakat rasman
Pekindagi Gomindan hukumati boshchiligida birlashdi.
Shu davrda gomindanchilar bilan kommunistlar oʻrtasida ajralish yuz berdi. Kom-
munistlar Xitoyda sotsializm qurish rejasini ilgari surdi. Ular
1931-yili Xitoy Sovet
respublikasini eʼlon qildi va
Mao Szedun uning raisi etib saylandi. Gomindan bilan
kommunistlar oʻrtasidagi kurash yigirma yil davom etgan fuqarolar urushiga aylanib
ketdi.
HINDISTON
Hind yetakchisi Mahatma Gandi
M. Kamol –
...
1941-yili ...
1921-yili Xitoyda ...
1931-yil sentyabrda ...
1932-yil 1-martda
...
BILIB OLING
I
nglizlarning mustamlaka hukumati Birinchi jahon
urushi yillarida Hindistonga oʻzini oʻzi boshqarish
huquqini vaʼda qilgan edi. Ammo hind xalqining umidi
roʻyobga chiqmadi, Hindistonning maqomi oʻzgarmadi.
Shundan soʻng 1920–1940yillardagi hindlarning zoʻ-
ravonliklarsiz ommaviy chiqishlarini tashkil qilishda hind
xalqining buyuk farzandi
Mahatma Gandining roli beqi-
yos boʻldi. Jahon urushlari oraligʻida Gandi
Hindiston
Milliy kongressi (HMK) partiyasining gʻoyaviy rahbari,
xalq harakatining yetakchisiga aylandi. U ishlab chiqqan
zoʻravonliklarsiz qarshilik koʻrsatish taktikasi qurolli
toʻqnashuvlardan, millionlab kishilarni oʻlimdan
saqlab
qoldi.
