70
1919
yil Parij konferensiyasida Xitoy oʻz
talablari bilan ishtirok etdi. Bu talablar
yapon qoʻshinlari tomonidan Xitoy hududini bosib
olishni toʻxtatish, Xitoyning suvereniteti va hududiy
yaxlitligini tan olishdan iborat edi. Gʻarb davlatlari
bunga rozi boʻlmadi va Xitoyga rasman rad javobi
berildi.
Bundan gʻazablangan xitoylik talabalar
1919-yil
4-may kuni Pekinda namoyish boshladilar. Talabalar
harakati butun Xitoyni larzaga soldi va juda katta
ijobiy natijalarga olib keldi.
1920-yil iyulda Pekindagi hukumat agʻdarilib,
hokimiyatga Buyuk Britaniya va AQSH tomonidan
qoʻllabquvvatlangan
U Peyfu keldi. Natijada 1921–1922yillari Vashingtonda boʻlib
oʻtgan konferensiyada barcha ishtirokchi davlatlar Xitoyning suvereniteti va hududiy
yaxlitligini kafolatladilar.
Xitoy inqilobini tashkil qilishda
Sun Yatsenning roli beqiyos. 1921-yili u Xitoy Res-
publikasi prezidenti lavozimiga saylandi. Biroq mamlakat shimoli va chet el davlatlari
Sun Yatsen hukumatini tan olmadilar.
1925-yili Sun Yatsen vafot etgandan soʻng
mamlakatni tinch yoʻl bilan birlashtirish imkoniyati yoʻqqa chiqdi.
XITOY
Sun Yatsenning prezidentlik lavozimiga kirishishi
Turkiya va Xitoy
davlatlari yangi davlat
boshqaruv shaklini
tanlashning oʻziga xos
muammolari nimalar
dan iborat boʻlgan?