75
B
irinchi jahon urushidan soʻng Afrikada infratuzilma obyektlari: temiryoʻllar,
bandargohlar, aloqa tizimi, shuningdek, Yevropa tipidagi maʼmuriy tashkilot-
lar, maktablar, kasalxonalar qurildi. Missionerlik faoliyati orqali xristian dini tarqaldi.
Afrikani modernizatsiyalash uchun intilishlar paydo boʻldi, Afrika anʼanaviy jamiyatiga
yevropacha unsurlar kirib keldi.
Iqtisodda aholining katta qismi avvalgiday anʼanaviy
usulda kun kechirish bilan
band edi, qishloq xoʻjaligi ibtidoiy usulda olib borilardi, bir qism aholi hunarmandchi-
lik, ovchilik bilan shugʻullanib, muntazam mehnat qilish malakasiga ega emasdi.
Ijtimoiy sohada eski tuzum (katta oila, urugʻ, jamoa, qabila), qabila va jamoa bosh-
liqlarining
avvalgi iyerarxiyasi, urugʻlar va qabilalar oʻrtasidagi
munosabatlarning
murakkab tizimi, qulchilik saqlanib qoldi; mahalliy tabib va kohinlarning obroʻsi hali
ham juda yuqori edi.
Siyosiy sohada hatto yangi siyosiy institutlar paydo boʻlgan joylarda ham ular eski
siyosiy tizim asosiga qurildi, ularda qabila boshliqlari, kohinlar va shu kabilar asosiy
rol oʻynadi.
Madaniy sohadagi muvaffaqiyatlar koʻpincha faqat tashqi koʻrinish edi xolos: xris-
tianlik rasmiyat uchun qabul qilindi, mahalliy aholining ongi va xulqida avvalgiday
anʼanaviy madaniyat va ibtidoiy tasavvurlar hukmron boʻlib qolaverdi.
Shu yillari ozodlik harakati mafkurasining shakllanishida, uning faollashuvida
