• 2. Orqa yo‘nalishga ham yukli qatnovchi mayatnikli marshrut
  • 3. Orqa yo‘nalishda qisman yukli qatnovchi mayatnikli marshrut
  • Transport vositalarini ekspluatatsiya qilishning ishlab chiqarish dasturini




    Download 6,3 Mb.
    Pdf ko'rish
    bet259/416
    Sana19.12.2023
    Hajmi6,3 Mb.
    #123984
    1   ...   255   256   257   258   259   260   261   262   ...   416
    Bog'liq
    Avtomobil transportlarida yuklarni tashish NiDiSYm

    Transport vositalarini ekspluatatsiya qilishning ishlab chiqarish dasturini 
    hisoblash 
    Transport vositalarini ekspluatatsiya qilishning ishlab chiqarish dasturini 
    avtomobil saroyi quvvati hamda unumdorligi bo‘yicha hisoblanadi.
    Ishlab chiqarishdasturini aniqlashda ekspluatatsion ko‘rsatkichlarning o‘rtacha 
    darajasi va kalendar davr uchun yuk tashish hajmi va yuk tashish ishi (yuk oboroti) 
    hamda kilometrlarda o‘lchanuvchi umumiy bosib o‘tilgan masofa, yukli qatnovlar 
    umumiy miqdorlari quyidagi fomulalarga binoan aniqlanadi: 


    489
    Т
    О
    T
    юк
    T
    иш
    ст
    ф
    К
    t
    V
    l
    V
    T
    q
    АК
    Q
















    ; t
    Т
    О
    T
    юк
    юк
    T
    иш
    д
    ф
    К
    t
    V
    l
    l
    V
    T
    q
    АК
    Р

















    ; tkm 
    Т
    О
    T
    юк
    юк
    T
    иш
    ф
    К
    ум
    t
    V
    l
    l
    V
    T
    АК
    L














    ; km
    Т
    О
    T
    юк
    T
    иш
    ф
    К
    юк
    t
    V
    l
    V
    T
    АК
    Z













    Nazorat savollari 
    1. 
    Yuk transporti ishini qaysi ko‘rsatkichlar xarakterlaydi.
    2. 
    Yuk oqimi nimani ifodalaydi? 
    3. 
    Yalpi yuk tashish deganda nima tushuniladi? 
     
     


    490
    14-mavzu. Marshrutda ishlovchi transport vositalari ish hisobi
    Reja 

    1. Orqa yo‘nalishga yuksiz qatnovchi mayatnikli marshrut 
    2. Orqa yo‘nalishga ham yukli qatnovchi mayatnikli marshrut 
    3. Orqa yo‘nalishda qisman yukli qatnovchi mayatnikli marshrut 
    4. Xalkasimon marshrutda 
    5. Bir guruh marshrutda yuk tashuvchi transport vositalari ishini xisoblash 
    6. Bir guruh marshrutdaishlovchi transport vositalari o‘rtacha ish ko‘rsatkichlari 
    Mayatnikli marshrutda orqaga bo‘sh qatnovchi transport vositalari (rasm) ish 
    hisoblarini bajarishi uchun quydagilarni ko‘rib chiqamiz: 
    Yukli masofasi l
    yu.k
    =10km, nolinchi qatnovlar l
    0
    1
    =4km, 1
    0
    11
    = 8 km tashiluvchi 
    yuk1klassli yaonali (

    st
    = 1,0). Yukning umumiy hajmi q=30660 t. Tashish zil-130-76 
    avtomobillarida 30 kun davomi quyidagi ekspluatatsion ko‘rsatkichlar bilan 
    bajariladi: v
    t
    =24 km/soat, 1
    0
    .
    t
    = 0,7 soat, ishdagi vaqt t
    i.sh
    = 14 soat. A
    e
    l
    k
    va 

    larni 
    aniqlash 
    zarur. 
    1 .marshrutda bo‘lish vaqtini topamiz. Ayni misolda 

    m
    = 0,5ga tengligi 
    munosabati bilan: 
    .
    5
    ,
    13
    24
    8
    4
    14
    1
    0
    1
    0
    0
    соат
    V
    l
    l
    Т
    t
    Т
    Т
    T
    ИШ
    ИШ
    М









    2. Kun davomidagi yukli qatnovlar soni 


    491
    .
    8
    ,
    8
    7
    ,
    0
    24
    5
    ,
    0
    10
    24
    5
    ,
    0
    5
    ,
    13










    T
    O
    T
    M
    T
    M
    M
    K
    t
    V
    l
    V
    T
    Z


    Qatnovlar soni z
    k
    =9 butun deb, t
    m
    qaytadan hisoblaymiz 
    соат
    V
    t
    V
    l
    Z
    T
    T
    M
    T
    O
    T
    M
    юк
    e
    M
    ;
    8
    ,
    13
    24
    5
    ,
    0
    )
    7
    ,
    0
    24
    5
    ,
    0
    10
    (
    9
    )
    (
    1
    1











    Ishdaga vaqt. 
    .
    3
    ,
    14
    5
    ,
    0
    8
    ,
    13
    1
    1
    соат
    t
    Т
    Т
    O
    М
    ИШ





    3. Avtomobilning bir kunlik unumini aniqlaymiz: tonnadagisi 
    Т
    Z
    Y
    q
    Q
    K
    CT
    H
    K
    54
    9
    1
    6
    1







    Tonna-kilometrdagisi 
    .
    540
    9
    0
    ,
    1
    6
    1
    ткм
    l
    Z
    Y
    q
    Р
    юк
    K
    CT
    H
    K







    Tashish rejasi uchun zarur zarur ekspluatatsiyadagi avtomobillar soni: 
    .
    19
    54
    30
    30660




    т
    т
    Q
    Д
    Q
    А
    к
    иш
    режа
    Э
    4. Avtomobilning bir kunlik qatnov masofasi 
    .
    182
    )
    8
    4
    (
    10
    5
    ,
    0
    9
    10
    )
    (
    11
    0
    1
    0
    .
    1
    км
    l
    l
    l
    Z
    l
    L
    к
    б
    M
    e
    K
    K












    Kun davomida qatnov masofasidan foydalanish koeffitsienti 
    L
    Z
    l
    K
    e
    к
    ю
    495
    .
    0
    182
    9
    10
    1
    .






    ga teng 
    Bo‘lar ekan. 
    2. Orqa yo‘nalishga ham yukli qatnovchi mayatnikli marshrut 
    Orqa yo‘nalishga ham yuk bilan qatnovchi mayatnikli marshrut (rasm) dagi yuk 
    tashuvchi transport vositalari ishini hisoblashda quyidagi birlamchi ko‘rsatgichlarni 
    olamiz: 1
    yu.k
    = 10 km, nolinchi qatnovlar 1
    0
    1
    = 1
    0
    11
    = 4 km, trasport vositasi ishda 
    bo‘lish vaqti t
    i.sh
    = 16 soat, a nuqta (joy)dan b nuqtagacha tashiluvchi yuklar hajmi 
    q
    ab
    = 20000 t, b nuqtadan a nuqtagacha orqaga tashshguvchi yuklar hajmi q
    ba
    = 20000 
    t. Ikkala tomonga ham tashiluvchi yuklar 1 klassli, ya’ni 

    =1,0 teng. Tashish 
    muddati 20 kun. Ishlovchi avtomobil gaz-53 a (q
    h
    = 4 t), harakat tezliga 25 km/soat, 
    har bir yukli qatnovda ortish-tushirishda turish vaqti t
    o-t
    = 0,6 soat. 
    Hisoblash tartibi: 
    1. Marshrut ichi yo‘ldan foydalanish koeffitsienti 

    m
    = 1,0 ga tengligini nazarda 
    tutib avtomobilning marshrutda ishlash vaqtini aniqlaymiz: 


    492
    .
    68
    ,
    15
    25
    4
    4
    16
    1
    0
    1
    0
    0
    соат
    V
    l
    l
    Т
    t
    Т
    Т
    T
    ИШ
    ИШ
    М









    2. 
    Avtomobilning bir kundagi yukli qatnovlarini hisoblaymiz: 
    .
    68
    ,
    15
    6
    ,
    0
    25
    0
    ,
    1
    10
    25
    0
    ,
    1
    68
    ,
    15










    T
    O
    T
    M
    юк
    T
    M
    M
    юк
    t
    V
    l
    V
    T
    Z


    Qatnovlar sonini butun 16 ga keltirib marshrutdagi vaqtni qayta hisoblaymiz: 
    .
    16
    25
    0
    ,
    1
    )
    6
    ,
    0
    25
    0
    ,
    1
    10
    (
    16
    )
    (
    1
    1
    соат
    V
    t
    V
    l
    Z
    Т
    T
    M
    T
    O
    T
    M
    юк
    юк
    М











    Ish vaqti esa 
    32
    ,
    16
    32
    ,
    0
    16
    0
    1
    1





    t
    Т
    Т
    ИШ
    М
    soat bo‘ladi 
    3. Avtomobshshing bir kunlik unumi 
    Tonnadagisi 
    ;
    64
    16
    0
    ,
    1
    4
    т
    Z
    Y
    q
    Q
    юк
    CT
    H
    K







    Tonna kilometrlisi 
    .
    640
    10
    16
    0
    ,
    1
    0
    ,
    4
    ткм
    l
    Z
    Y
    q
    Р
    юк
    юк
    H
    K








    Rejadagi tashishuchun zarur avtomooillar soni 
    .
    31
    64
    20
    20000
    20000







    т
    т
    т
    Q
    К
    Q
    Q
    А
    к
    иш
    БА
    АБ
    Э
    K
    ish
    q
    k
    64
    20


    4. Avtomobilning kunlik qatnov masofaoi 
    .
    168
    )
    4
    4
    (
    10
    16
    )
    (
    11
    0
    1
    0
    1
    км
    l
    l
    l
    Z
    L
    юк
    юк
    сут









    Kun davomida avtomobilning yo‘ldan foydalanish koeffitsienti 
    .
    95
    ,
    0
    168
    16
    10
    1





    сут
    юк
    юк
    L
    Z
    l

    ga teng 
    Agar ikkala yo‘nalishda ham yukli qatnovlarda har xil klassli yuk tashilsa, ya’ni 
    yuk ko‘tarish qobiliyatlaridan foydalanish koeffitsenti birlamchi va orqa yo‘nalishda 
    o‘zaro teng bo‘lmaganda, transport vositasining -tonnada o‘lchanuvchi ish unumi 
    quyidagicha aniqlanadi: 
    ,
    2
    )
    (
    1
    юк
    БА
    H
    АБ
    H
    K
    Z
    Y
    q
    Y
    q
    Q



    Bunda q
    n
    ni qavsdan chiqarsak 
    .
    2
    )
    (
    1
    юк
    БА
    АБ
    H
    K
    Z
    Y
    Y
    q
    Q



    bo‘ladi. 
    Ayni shartga ko‘ra transport vositasining tonna-kilometrli unumdorligi 
    quyidagicha: 
    2
    )
    (
    1
    юк
    юк
    БА
    H
    юк
    АБ
    H
    K
    Z
    l
    Y
    q
    l
    Y
    q
    Р





    493
    Yoki
    к
    ю
    к
    к
    l
    Q
    Р
    .


    bo‘ladi
    Qolgan hisoblarda o‘zgarish bo‘lmaydi. 
    3. Orqa yo‘nalishda qisman yukli qatnovchi mayatnikli marshrut 
    Bunday mayatnikli marshrutda (rasm) yuk tashuvchi transport vositalarini 
    hisoblashda quyidagi birlamchi ko‘rsatkichlardan foydalanamiz: 
    ;
    5
    ;
    0
    ,
    4
    ;
    0
    ,
    8
    ;
    12
    11
    0
    1
    0
    км
    l
    l
    км
    l
    км
    l
    км
    l
    БВ
    бк
    БВ
    юк
    АБ
    юк





    Avtomobilning ishda bo‘lish vaqti t
    ish
    =12 soat. 
    Ab birlamchi (to‘gri) yo‘nalishda tashiluvchi yuklar hajmi 200.000 t, birinchi 
    klassli yuk (

    db
    =1,0 ), marshrutning orqa yo‘nalishdagi bv bo‘lagida tashiluvchi 
    yuklar hajmi 180.000 t bo‘lib, yuk ko‘tarish qobiliyatidan foydalanish koeffitsienti 

    bv
    = 0,9 teng. Tashiluvchi yuklar uyo‘lib tashiluvchi va sochiluvchan bo‘lganligi uchun 
    uni yuk ko‘tarish qobilyati 4,5t li samosval avtomobillarda tashilish mo‘ljallangan. 
    Yukni ortish uchun zarur vaqt t
    o
    = 0,15 soat, tushirish vaqti t
    t
    = 0,1 soat. Tashish 
    muddati 120 kun. Avtomobilning harakat tezligi v
    t
    = 24 km/soat 
    Hisoblash tartibi: 
    1. Avtomobshshing marshrutda ishlash vaqtini topamiz: 
    ;
    58
    ,
    11
    42
    ,
    0
    12
    24
    5
    5
    12
    1
    0
    1
    0
    соат
    V
    l
    l
    Т
    Т
    T
    ИШ
    М









    Va avtomobilning marshrutdagi bir aylanish vaqtini aniqlaymiz 
     










    ;
    ВА
    х
    В
    Т
    БВ
    х
    Б
    о
    Б
    Т
    АБ
    х
    А
    о
    т
    о
    х
    айл
    t
    t
    t
    t
    t
    t
    t
    t
    t
    t
    .
    5
    ,
    1
    24
    4
    1
    ,
    0
    24
    8
    15
    ,
    0
    1
    ,
    0
    24
    12
    15
    ,
    0
    соат
    t
    t
    V
    l
    t
    t
    V
    l
    t
    t
    ВА
    бк
    В
    Т
    T
    БВ
    юк
    Б
    о
    Б
    Т
    T
    АБ
    юк
    А
    о
    айл















    2. Avtomobilning marshrutdagi bir kunlik aylanishlari soni 
    7
    ,
    7
    5
    ,
    1
    58
    ,
    11



    айл
    M
    айл
    t
    T
    Z
    Aylanishlar sonini 8 butunga keltirib, vaqtlarni qayta hisoblaymiz: 
    Marshrutdagisi 
    соат
    t
    Z
    Т
    айл
    айл
    М
    12
    5
    ,
    1
    8
    1
    1





    Idishdagisi 
    соат
    t
    Z
    Т
    М
    иш
    42
    ,
    12
    42
    ,
    0
    12
    0
    1
    1





    3. Avtomobilning bir kunlik unumdorligini hisoblaymiz tonnadagisi 
    ;
    6
    ,
    64
    8
    )
    9
    ,
    0
    0
    ,
    1
    (
    5
    ,
    4
    )
    (
    1
    т
    Z
    Y
    Y
    q
    Q
    айл
    БА
    АБ
    H
    K







    Tonna - kilometrlisi 
    1
    )
    (
    айл
    БВ
    юк
    БА
    H
    АБ
    юк
    АБ
    H
    K
    Z
    l
    Y
    q
    l
    Y
    q
    Р



    Yoki 
    ТКМ
    Z
    l
    Y
    q
    l
    Y
    q
    Р
    айл
    БВ
    юк
    БА
    H
    АБ
    юк
    АБ
    H
    K
    8
    ,
    584
    8
    )
    8
    9
    ,
    0
    12
    0
    ,
    1
    (
    2
    ,
    4
    )
    (
    1









    Yuklarni tashish uchun zarur bo‘lgan avtomobillar soni 


    494
    .
    49
    6
    ,
    64
    120
    180000
    200000







    т
    т
    т
    Q
    К
    Q
    Q
    А
    к
    э
    БВ
    АБ
    Э
    4. Avtomooilning oir kunlik umumii oosio utish masofasi
    .
    198
    4
    )
    5
    5
    (
    8
    )
    4
    8
    12
    (
    )
    (
    )
    (
    11
    0
    1
    0
    км
    l
    l
    l
    Z
    l
    l
    l
    L
    ВА
    айл
    ВА
    БВ
    АБ
    сут











    




    va 
    kun 
    davomidagi avtomobilning yo‘ldan foydalanish koeffitsienti 
    .
    81
    ,
    0
    198
    8
    )
    0
    ,
    8
    12
    (
    )
    (








    сут
    айл
    БВ
    юк
    АБ
    юк
    L
    Z
    l
    l


    Download 6,3 Mb.
    1   ...   255   256   257   258   259   260   261   262   ...   416




    Download 6,3 Mb.
    Pdf ko'rish

    Bosh sahifa
    Aloqalar

        Bosh sahifa



    Transport vositalarini ekspluatatsiya qilishning ishlab chiqarish dasturini

    Download 6,3 Mb.
    Pdf ko'rish