XQ hajmi unda saqlanishi mumkin boʻlgan ma’lumotning
maksimal hajmini belgilaydi.
Ma’lumot hajmining birligi bo
ʻlib bir
bit hioblanadi. Bu ikkilik
sanoq tizimidagi bir razryad ma’lumotga yoki bitta mantiqiy konstantaga
mos keladi. Bit son jihatidan mantiqiy nol yoki mantiqiy bir qiymatlarini
qabul qilishi mumkin. Odatda,
, bir bitga teng boʻlgan ma’lumot, bitta
elementar xotira elementida (EXE) saqlanadi. Shuning uchun XQ hajmi
bitlarda yoki razryadi koʻrsatilgan kod soʻzlar soni bilan aniqlanadi.
Shunga koʻra 8-razryadli kod soʻzi bayt deb ataladi. Katta hajmdagi
ma’lumotlarni aniqlash uch
un mos ravishda kilo va mega qoʻshimchalari
kiritilgan boʻlib, 2
10
=1024 bit=1 Kbit va 2
20
=1 048 576 bit= 1 Mbitni
anglatadi.
Yanada aniq tasavvurga ega boʻlish uchun «xotirani tashkil etish»
(N
x L) tushunchasi kiritilgan boʻlib, u uzunligi (razryadi) (L) boʻlgan
saqlanayotgan kod soʻzlar soni (N)ni bildiradi. XQ xajmi uning tashkil
etuvchilarning parametrlari bilan
quyidagicha munosabat bilan bogʻliq:
NL M =
.
Bunga ko
ʻra, bir hil hajmga ega boʻlgan ma’lumotlar uchun xotira
turlicha tashkil etilishi mumkin. Masalan, ikkita 32x8 va bitta 256x1
tashkil etilgan xotira hajmlari bir hil, ya’ni 256 bit xotira hajmiga ega.
191
a)
b)
6.2-rasm. Yozish (a) va
oʻqish (b) rejimlarida XQ ishining vaqt
diagrammalari.
192
XQlarining dinamik xarakteristikalari, umumiy holda turli vaqt
parametrlari bilan harakt
erlanadi. Ulardan asosiylari boʻlib, tanlash
(murojaat) vaqti hamda oʻqish va yozish rejimlarida adres sikllari
hisoblanadi.