Suv o ich a sh postlarini tashkil etish tamoyillari




Download 46,03 Mb.
Pdf ko'rish
bet22/120
Sana08.02.2024
Hajmi46,03 Mb.
#153044
1   ...   18   19   20   21   22   23   24   25   ...   120
Bog'liq
28. Gidrometriya. Xikmatov F

2.4. Suv o ich a sh postlarini tashkil etish tamoyillari, 
ulardagi balandlik va hisob sistemasi
Oldingi mavzulardan m a iu m b o id ik i, suv obyektlarida suv 
o ic h ash va kuzatish ishlari maxsus gidrometeorologik stansiya va 
postlarda olib boriladi. Ushbu mavzuda suv o ic h a sh postlarini 
qurish tamoyillari, kuzatishlami amalga oshirishda asos b o iad ig an
«0» grafik tekisligi, uni tanlash qoidalari va orttirmalar haqidagi 
m aium otlar keltiriladi.
Suv o ic h a sh tizimlarini tashkil etishda (qurishda) quyidagi 
ikki tamoyilga asoslanish kerak:
1) m a iu m bir suv o ic h ash postida yillar davomida olib 
borilayotgan kuzatish m aium otlarini bir-biri bilan solishtirish 
mumkin b o isin ;
2) bir suv obyektida tashkil etilgan bir qancha suv o ic h a sh
postlarining m aium otlarini o ‘zaro solishtirish imkoni b o isin .
Suv o ic h ash postlarida yagona kuzatish tizimi va metodikasi 
boigandagina yuqorida qayd etilgan har ikki qoidaga amal qilish 
imkoniyati yaratiladi.
Har qanday suv o ic h a sh posti quyidagilar bilan jihozlangan 
b o iish i shart:
1) balandlik belgisi (reper);
2) suv o ic h ash qurilmasi (reykali, qoziqli yoki o ‘ziyozar 
qurilma) b o iish i lozim (2 .15-rasm).
43


Suv sathini o ic h ash ishlari shartli ravishda qabul qilingan 
mavhum tekislik - "0" grafik tekisligiga nisbatan olib boriladi. Bu 
tekislik daryoning tarixiy minimal suv sathidan, kamida, 0,5-1 m 
pastda tanlab olinadi. Suv sathini kuzatish ishlarining "0" grafik 
tekislikka nisbatan olib borilishidan ko‘zlangan maqsad quyida­
gilardan iborat:
1) kuzatish laming bir xilligini ta ’minlash;
2) ulam ing m usbat qiymatlarda b o iish in i ta ’minlash.
Har qanday suv o ic h a sh postida "0" grafik tekisligining 
balandligi uning ish faoliyati davomida o ‘zgarmaydigan qilib tanla- 
nadi. Agarda biron bir daryoda bir-biridan uncha uzoq bo im ag an
masofada joylashgan suv o ic h ash postlari b o is a , ular uchun bitta 
umumiy "0" grafik tekisligi balandligi tanlanishi mumkin.
K o ila r va suv omborlaridagi suv o ic h a sh postlarida ham bitta 
umumiy "0" grafik tekisligi balandligi belgilanadi. Ayrim hollarda, 
quyidagi sabablarga ko‘ra, "0" grafik tekisligining balandligini 
o ‘zgartirishga to ‘g ‘ri keladi:
1) "0" grafik tekisligining balandligi noto‘g ‘ri tanlanganda;
2) suv o ic h a sh posti katta masofaga k o ‘chirilganda;
3) daryoning suv sathi rejimi keskin o ‘zgarganda.

Download 46,03 Mb.
1   ...   18   19   20   21   22   23   24   25   ...   120




Download 46,03 Mb.
Pdf ko'rish

Bosh sahifa
Aloqalar

    Bosh sahifa



Suv o ich a sh postlarini tashkil etish tamoyillari

Download 46,03 Mb.
Pdf ko'rish