Suv o ic h a sh postlarini qurish uchun joy tanlash




Download 46,03 Mb.
Pdf ko'rish
bet24/120
Sana08.02.2024
Hajmi46,03 Mb.
#153044
1   ...   20   21   22   23   24   25   26   27   ...   120
Bog'liq
28. Gidrometriya. Xikmatov F

2.5. Suv o ic h a sh postlarini qurish uchun joy tanlash 
va unda bajariladigan ishlar
Ushbu mavzuda suv o ic h a sh postlarini qurish uchun joy 
tanlashda nimalarga e ’tibor berish kerakligi, bajariladigan ishlar 
tartibi, postni bir joydan ikkinchi joyga ko‘chirish vaqtida amalga 
oshiriladigan ishlar yoritilgan.
Suv o ic h a sh postini tashkil etish uchun joy tanlash 
m as’uliyatli va shu bilan birga murakkab vazifa hisoblanadi. Shu 
maqsadda joy tanlash vaqtida qo‘yidagilami e ’tiborga olish zarur:
1) daryoning ikkala qirg‘og ‘i bir-biriga simmetrik b o iib , 
o'rtacha qiyalikda b o iish i kerak;
2) daryo m a iu m masofada to ‘g ‘ri chiziqli yo‘nalishdagi 
o ‘zanda oqishi lozim;
3) daryo o'zanining relyefi murakkab boim asligi kerak;
4) tanlangan jo y atrofida plyajlar, daryo o ‘zanidan qum, 
shag‘al oladigan karyerlar boim asligi lozim;
5) daryoga oqava suvlar qo‘shilmasligi va suv sathiga ta’sir 
qiluvchi boshqa omillar boim asligi kerak;
6) post aholi yashash joyiga yaqin b o iish i kerak;
7) pochta, telegraf va internet aloqalari yaqin b o iish i lozim.
Birinchi holat shundan iboratki, suv o ic h ash postini qurish
uchun tanlangan daryo uchastkasida shu daryoga xos b o ig an
xususiyatlar mujassam b o iish i lozim.
Ikkinchi holatni e ’tiborga olish tanlangan daryo uchastkasida
46


o ic h ash va kuzatish ishlarini olib borishni osonlashtiradi. Bu esa 
o ic h ash ishlarini yuqori aniqlikda bajarishga imkon beradi. 
Ko‘rsatilgan holatlami e ’tiborga olish tog ‘ daryolarida ancha 
murakkabdir. Shuning uchun qayd etilgan talablar joyning o ‘zida 
e’tiborga olinishi zarur.
Agar biz daryo uchastkasini noto‘g ‘ri tanlasak, yuqoridagi 
talablami e’tiborga olmay suv o ‘lchash postini tashkil qilsak, bu 
liolat keyinehalik o ‘lehash, kuzatish ishlarining aniqligi va sifatiga 
salbiy ta ’sir etadi. Shuning uchun ham suv o ic h a sh postini tashkil 
qilish maqsadida joy tanlash vazifasi tajribali mutaxassislar 
ishtirokida amalga oshiriladi.
Shu maqsadda suv o ic h a sh postini tashkil etayotgan tashkilot 
tomonidan maxsus guruh tuzilib, ushbu guruhdagi muhandis - 
texniklar dala sharoitida quyidagi ishlami bajaradilar:
1) daryoning suv o ic h a sh posti qurilishi m oijallangan 
uchastkasini umumiy k o ‘zdan kechirib chiqish;
2) bu uchastkada tezoqar yoki dimlanish bor-yo‘qligini 
aniqlash;
3) maxsus topografik ishlami bajarish.
Yuqoridagi ishlami bajarishda guruh a ’zolari daryoning suv 
rejimi haqidagi arxiv m aium otlarini hamda mahalliy aholining 
likr-mulohazalarini ham inobatga oladi. Umuman olganda, 
shunday joyni tanlash kerakki, daryoning tabiiy holatiga ta ’sir 
qiluvchi omillar mumkin qadar kam b o isin . Suv o ic h a sh postini 
qurish vaqtida dimlanish hodisasiga juda katta e’tibor beriladi.
I )imlanishning tarqalish uzunligi quyidagi ifoda bilan hisoblanadi:

Download 46,03 Mb.
1   ...   20   21   22   23   24   25   26   27   ...   120




Download 46,03 Mb.
Pdf ko'rish

Bosh sahifa
Aloqalar

    Bosh sahifa



Suv o ic h a sh postlarini qurish uchun joy tanlash

Download 46,03 Mb.
Pdf ko'rish