• Garbiy Avstraliya yassi toglari
  • Termiz davlat universiteti geografiya kafedrasi abdullayev o




    Download 326,56 Kb.
    bet66/75
    Sana22.12.2023
    Hajmi326,56 Kb.
    #126532
    1   ...   62   63   64   65   66   67   68   69   ...   75
    Bog'liq
    O\'zbekiston respublikasi oliy va o\'rta maxsus ta\'lim vazirligi t-fayllar.org

    Markaziy tekislik: Avstraliya materigining bu eng past qismi juda katta
    poleozoy sinklizasi hamda kembriy davrigacha bo'lgan strukturalarining cho'kkan
    qismiga to'g'ri keladi. O'lka Avstraliyaning yosh va qadimiy platformalari
    chegarasida joylashgan bo'lib dengiz transgressyasidan so'ng materikning boshqa
    qismlaridan keyin bo'shagan va antropogen davrining g'ovak jinslari qoplashlari
    bilan qoplangan. Eyr ko'li soyligi avstraliyaning eng past yeri bo'lib, u 12 m ga
    yetadi.. Markaziy tekislik iqlim kontinental va quruq qurg'oqchilik g'arbga tomon
    ortib boradi. Eyr ko'li sohillarida yog'in ayniqsa kam yog'adi,u yerda yillik yog'in
    miqdori 1200 mm dan oshmaydigan qurg'oqchilik davr 250 kundan ham ko'p
    davom etadigan joylar bor. Sharq va janubga tomon yog'in miqdori 500 mm ga
    ortadi,shimolda yog'in yozda,janubda bahor va kuzda yog'adi. Shimolda va janubda



    80
    haroratidagi farqlar yozdagiga nisbatan qishda kattaroq bo'ladi. Qishda shimolda


    harorat Q18Q200 janubda Q8Q100 bo'lgani holda yozda hamma joyda bir hil
    taxminan Q28Q29
    0
    bo'ladi. Shimoldagi dounslarning g'arbiy yon bag'irlaridagi
    subtropik tuproqlarda siyrak evkalipt o'rmonlari o'sadi. Ular tipik savannalar bilan
    almashib keladi. Janubga tomon bu o'simliklar turli tipdagi skreb chakalakzorlari va
    chalachullarning qizil qo'ng'ir tuproqlardagi spifeks bilan qoplangan yerlar bilan
    almashadi. Eyr ko'li sohillari va undan shimol va g'arbdagi yerlar dyuna Relyef
    cho'llardan iborat. O'lkada ayniqsa uning eng kam o'zlashtirilgan shimoliy qismida
    yovvoyi hayvonlar saqlanib qolgan. Bundan tashqari tekisliklarda vombat va
    yehidna yashaydi, keng yalangliklarda emu tulqush uchraydi evkalipt
    chakalakzorlarida to'tilar uchraydi juda ko'p.
    G'arbiy Avstraliya yassi tog'lari: Bu o'lka Avstraliyaning eng katta o'lkasi, u
    shimolda shimoliy Avstraliya sharqda markaziy tekislik bilan chegaralanadi.
    Shimoliy g'arb va janubda Xind okeani g'irg'oqlariga tutashgan. O'lkaning katta
    qismi g'arbiy Avstraliya plitasi egallagan. Yassi tog'lik g'arbda Xind okeani
    tomonida kambar past tekislik bilan janubda Nollimbor tekisligi bilan
    chegaralangan. Nollimbor tekislik yer yuzida ohaktoshlardan tuzilgan bo'lib, dengiz
    balandligi 100-150 m keladigan jarlik hosil qilib tushadi. Tepalikda qarst xodisasi
    keng tarqalgan uning toshloq chuqurliklari o'nqir-cho'nqir qilib yuborgan,yuzasi
    deyarli butunlay ko'p quruq cho'ldan iborat. G'arbiy Avstraliya yassi juda keng
    maydonni egallagan. O'lkaning butun g'arbiy yarmida oltin koni bor o'lka
    teritoriyasining katta qismida iqlim keskin kontinental faqat g'arb sohilida
    okeanning yaqinligi tufayli kontinentallik biroz yumshayadi. Qishda o'lkaning
    markaziy qismlarida o'rtacha harorat Q12Q180 bo'lgan holda harorati sutkalik
    amplitutadi -30-400 ga yetishi mumkin. Yoz issiq Q500 , markaziy qismiga
    yomg'ir deyarli yog'maydi. Teritoriyasining katta qismida 150 mm dan kam va
    o'lkaning chekka qismlarida yomg'ir suvi bilan to'yinadigan o'zanlar ko'p. O'lkaning
    katta qismi ayniqsa chekka qismi eskirib chakalakzorlari va spinifena o'tloqlari
    bo'lgan chala cho'l landshaftiga ega o'lkada evkolitlar bor.

    Download 326,56 Kb.
    1   ...   62   63   64   65   66   67   68   69   ...   75




    Download 326,56 Kb.

    Bosh sahifa
    Aloqalar

        Bosh sahifa



    Termiz davlat universiteti geografiya kafedrasi abdullayev o

    Download 326,56 Kb.