|
MAVZU: AVSTRALIYA MATERIGI GEOGRAFIK O'RNI, RELYEFI
|
| bet | 61/75 | | Sana | 22.12.2023 | | Hajmi | 326,56 Kb. | | #126532 |
Bog'liq O\'zbekiston respublikasi oliy va o\'rta maxsus ta\'lim vazirligi t-fayllar.orgMAVZU: AVSTRALIYA MATERIGI GEOGRAFIK O'RNI, RELYEFI
HUSUSIYATLARI
REJA:
1.
Materikning geografik o'rnidagi o'ziga hos hususiyatlari.
2.
Materik Relyefi shakllanish hususiyatlari tektonik tuzilishi.
Adabiyotlar:
1.
T.V.Vlasova «materiklar tabiiy geografiyasi». Toshkent «O'qituvchi»
nashriyoti 1983 y. 2 tom ( 209-216 ) betlar. .
2.
T.V.Vlasova «Fizichiskaya geografiya materikov» Chast-1, chast-2, Toshkent
Izdatelstvo «Prosvesheniye» 1986 g.
3.
M.P.Zabrodskaya A.G.Chikishev, «Praktikum po fizicheskoy geografii
materikov i okeanov» Moskva Izdatelstvo «Prosvesheniye» 1989 goda.
4.
A.Qozoqov, H.Ma'sudov «Materiklar va okeanlar tabiiy geografiyasi kursidan
amaliy mashg'ulotlar va mustaqil ishlar» Toshkent «O'qituvchi» nashriyoti 1992 yil.
Avstraliya. Geografik o'rni. Relyefi.
Avstraliya yerdagi kichik materik . U atrofdagi orollari bilan birga butunlay
janubiy yarimsharda joylashgan. Materikning chekka nuqtalari shimoldan York
burni janubdan janubiy-sharqiy burni g'arbdan Stip-Loynt burni sharqdan Bayron
burni. Materik shimoldan janubga 3200 km, g'arbdan sharqqa 4100 km cho'zilgan.
Maydoni 7631,5 ming km2 . Avstraliya yaqinida shimolda Melvill,baterst,Grut-
aylend va boshqa yanada mayda orollar janubda materik sayozligida joylashgan
Tasmaniya King Flinders va Kengru orollari bor. Derk-Xartog oroli g'arbdagi
Freyzer oroli janubdagi eng yirik orollar hisoblanadi. Avstraliyani Hind va Tinch
okeanlari suvi yuvib turadi. Avstraliya boshqa hech bir materik bilan quruqlik orqali
bog'lanmagan. Shu sababli uning kichkinaligini nazarda tutib Avstraliya materik
orol deb ataladi. Avstraliyani shimol tomondan epikontinental Timor va Arafur
dengizlari shuningdek karpentariya qo'ltig'i o'rab turadi. Avstraliyani shark
tomondan Marjon Tasman dengizlari o'ragan.
Relyefi : Avstraliyada Relyefi quyi palezoydan neogengach hosil bo'lgan har
hil tekislangan yuzalar bor. Avstraliya materigining katta qismini o'z ichiga oladi.
Materikning sharqiy qismida sharqiy Avstraliya Relyefining asosini katta
suvayirg'ich tizma tashkil etadi. U 280 janubiy kenglikdan shimoldan ancha
kengayadi. Janubga borgan sari torayib boradi. Tog'liqning eng baland nuqtasi uning
janubiy qismida Kasyushka cho'qqisi bo'lib uning balandligi 2230 mln ni tashkil
etadi. Materikdagi past tekisliklar keng maydonni egallgan bo'lib ular Konpentariya
qo'ltig'i sohillarini hamda Murrey daryo havzasini o'z ichiga oladi. Tog'larning
dengiz tomondagi etaklari yaqinida va yirik yoriqlar tagida akumliyativ tekisliklar
joylashgan. Materikning ko'p rayonlari uchun turli yoshdagi vulqon Relyefining
mavjudligi xosdir.
Savol:
1.
«Avstraliya» so'zi nima ma'noni anglatadi?
2.
Relyefdagi o'ziga xos hususiyatlar nimalardan iborat?
|
| |
