temperaturasining o ‘zgarishiga mos ravishda politropa k o‘rsat-
kichi h a m o ‘zgaradi. Siqishning birin chi davrida
n\ =
к,
ikkinchi davrida
n\ >
к, uchinchi davrida esa
n\ < к b o ‘ladi.
Lekin hisoblashlarda o ‘zgaruvchan politropa ko‘rsatkichi ish-
latilmasdan, uning o ‘rtacha qiymati q o ‘llaniladi. Bu holda
siqish jarayoni oxiridagi (c nuqtada)
tem peratura va bosimni
politropa tenglamasi
p V '' = const orqali aniqlash mumkin:
a m m o
'y~ ~ £ b o ‘lgani uchun
p =
рае п' va T. = Т
а£ п' 1
b o ‘ladi.
5.5-rasmda siqish jarayoni oxiridagi bosim
p c va temperatura
Ts ning
e va
п\ ga bog‘liqligi tasvirlangan. Avtomobil dvi
gatellarida q o ‘llaniladigan siqish darajalari e siqish jarayoni
oxiridagi bosim va temperatura h am d a politropa ko‘rsatkichi
п\ 5.1-jadvalda keltirilgan.
k = n
7; > 7 ,
U,r=r,
п,< к
T < T
5 .4 -ra sm .
H aqiqiy siklda siqish ja ra y o n in in g x a ra k te ristik a si.
Misol. Siqish darajasi e =
8
va politropa ko‘rsatkichi
n\ =
1,34 boMgan karburatorli dvigatel
u c h u n kiritish jarayoni
oxiridagi ikki xil temperatura
Ta = 335° K; 365° К va bosim
p a
= 0 ,0 8 5 ; 0 ,0 7 9 M P a u c h u n , siq ish j a r a y o n i o x irid a g i
temperatura
Tc va bosim pc aniqlansin.
56
