1. Neft mahsuloti vagazlarni ruxsat etilgan kontsentratsiyalari.
Har qanday moddalar singari neft, neft mahsulotlari va gazlar ham, ma‘lum zararli ko`rsatgichlarga egadirlar. Shuning uchun har bir moddaning zararli xususiyatlarini hisobga olib, ularning atmosfera, suvdagi ruxsat etilgan kontsentratsiyalari belgilangan (PDK). Moddalarning ruxsat etilgan kontsentratsiyada insonlar organizmida cheksiz vaqt davomida, patologik o`zgarishlar yoki kasalliklar sodir bo`lmaydi.
Masalan, neft mahsulotlarining suvdagi ruxsat etilgan kontsentratsiyasi: baliq xo`jaligi uchun 0.05 MG/l, ichimlik suvlari uchun 0,1 MG/l ga teng.
Zararli moddalarning ruxsat etilgan kontsentratsiyasi ikki ko`rinishda belgilanadi: o`rtacha sutkalik va bir marotaba (razovaya). Moddalarning bir marotaba ruxsat etilgan kontsentratsiyasi, shu moddalarning ishlab
chiqarish joylari uchun belgilangan, ya‘ni inson shu joyda qancha vaqt bo`lishligi aniqlanadi. O`rtacha sutkalik ruxsat etilgan kontsentratsiya ko`rsatgichida, inson cheksiz vaqt davomida o`z faoliyatlarini davom ettiradilar. Quyidagi jadvalda aholi yashaydigan joy havosidagi ayrim moddalarning ruxsat etilgan kontsentratsiyalari keltirilgan.
Modda
|
PDK, MG/m3
|
Modda
|
PDK, MG/m3
|
Yukori bir marotaba
|
Urtacha sutkalik
|
Yukori bir marotaba
|
Urtacha sutkalik
|
Ammiak
|
0.2
|
0.2
|
SO2
|
0.5
|
0.05
|
Benzin
|
5
|
1.5
|
H2O
|
0.008
|
0.008
|
Butan
|
200
|
-
|
Uglerod oksidi
|
3
|
1
|
Metenol
|
1
|
0.5
|
Этилен
|
3
|
3
|
Bir vaqtning o`zida atmosferada bir nechta zararli moddalar mavjud bo`lsa, ularning umumiy kontsentratsiyalar yig`indisi birdan katta bo`lmasligi kerak.
С=с1/ПДК1 + с2/ПДК2 + . . . . . . + сn/ПДКn ≤ 1
Bu yerda: с1 с2 . . . . . . сn – bir joydan zararli moddalarning kontsentratsiyalari.
PDK1, PDK2, PDKn – zararli moddalarning maksimal ruxsat etilgan kontsentratsiyalari
Adabiyotlar
1. И.A, Бунчик. “Транспорт и хранение нефти нефтепродуктов и газа “
2. A, Бобровский. “Проектирование и эксплатация нефтегаза и газохранилищ”
|
