Pedagogik innovatsiyalar, professional

321
31-mavzu: Ramaning vazifasi va turlari. 
Reja: 
3.
3.Tortuvchi-ulovli qurilmaning tuzilishi 
Avtomobilning energiya manbai dvigatel, transmissiya, yurish qismi, 
boshqarish tizimlari o‘z vazifasini bajara olishi uchun biror qismga mahkamlanishi 
kerak. Bundan tashqari, avtomobilda yukni va yo‘lovchilarni ham joylashtirish 
zarur. Yuk avtomobillarida haydovchiga ayrim joy ajratilgani uchun kabina ham 
kerak.Ko‘tarib turuvchi qism avtomobilga zarur hamma agregat, uzellarni 
joylashtirishi uchun kerak.Ko‘tarib turuvchi qismga asosan rama mansub bo‘lib, 
ramasiz konstruksiyalarda esa kuzov hisoblanadi. 
Rama avtomobilning kuzovi, kabinasi, transmissiya agregatlari va h.k. larni 
biriktirish uchun kerak. Transport vositasining harakati davrida ramaga ustidagi 
yukni og‘irligi, itaruvchi, burovchi kuch va momentlar, yo‘l notekisliklaridan 
uzatilayotgan dinamik turtkilarni qabul qiladi. 
Transport vositalaridan yuk avtomobillarining hammasi ramaga ega 
(haydovchiga kabinasi ham bor); oliy sinfdagi yengil avtomobillar, hamda ba’zi bir 
avtomobilarda ramasi bo‘ladi. 
Ramaning umumiy tuzilishi 5.1.-rasmda ko‘rsatilgan.
U asosan bo‘ylama joylashgan ikkita 3,5 lonjeronlardan iborat bo‘lib, ular 
ko‘ndalang traversalar 4, 6, 7, 8, 9 bilan mahkamlangan. Lonjeron va traversalar 
shtampalab tayyorlangan profillardan iborat.
Traversalar lonjeronlarga parchinlar yordamida yoki svarka yordamida 
mahkamlanadi. Lonjeronlarning 3,5 old qismiga bufer 2 mahkamlangan, ketingi 
qismiga esa shatakka olish moslamasi 10 biriktirilgan. Qo‘shimcha, dvigatelni 
mahkamlash uchun tayanchlar, osma va boshqa agregatlarni ushlab turishga 
kronshteynlar ham bor. Ramalarning turlari ko‘p bo‘lib, ularning narvonsimon, 
umurtqasimon, X ga o‘xshash va h.k. xillari avtomobillarda qo‘llaniladi (5.2. -
rasm).
1.
Ramaning vazifasi 
2.
Lonjeronli ramalarning tuzilishi. 
Avtomobil ramasining umumiy tuzilishi 
1-shatakka olish ilgaki; 2-vamper; 3,5-lonjeronlar; 4,6,7,8,9-ko‘ndalang 
to‘sinlar; 10-shatakka olish moslamasi

322
Misol tariqasida KamAZ-5320 yuk avtomobilining konstruksiyasini ko‘rib 
chiqamiz
Avtomobil ramasi ikkita shtampalangan lonjeronlar 4,2 dan iborat bo‘lib 
ko‘ndalang to‘sinlar (traversalar) parchinlar yodamida biriktirilgan. Lonjeronlar 
o‘zgaruvchan profilli qilib shtampalangan. Ularning old qismida buferni 
mahkamlash uchun kronshteyn 1lar bor, bundan tashqari shatakka olish uchun 
ilgaklar mavjud.
Lonjeronlarning ketidagi 
oxirgi to‘sin 3 
burchaklar yordamida 
mahkamlangan bo‘lib shatakka olish moslamasi (5.3. -rasm, v) biriktiriladi. 
Ramalarning turlari 
a – umurtqasimon; 
v – narvonsimon.
KamAZ-5320 avtomobili ramasining tuzilishi. 
a)KamAZ-5320 ramasi; v)-shatakka olish moslamasi; 
1-kronshteyn; 2,4-lonjeronlar; 3-ketingi ko‘ndalang to‘sin; 5-
shaybalar; 6-qobig‘; 7-qopqoq; 8-ilgak; 9-saqlagich surilma; 10-
rezinali elastik qism; 11-gayka. 

323
Avtomobillarni shatakka olish moslamasi (5.3. -rasm, v) qobig‘ 18, qobig‘ 
qopqog‘i 19, sterjenli ilgak 20, rezinadan iborat elastik element 22 va h.k. dan 
iborat. Rezina elastik element 22, 16 va 17 shaybalar bilan biroz siqib qo‘yilgan. 
Shatakka olish moslamasi muhofazalovchi ilgak 21 ga ham ega, u ilgak qulfini 
o‘z-o‘zidan ochilib ketishidan saqlaydi. 

Download 19,16 Mb.