O‟zbeksiton respublikasi axborot texnologiyalari va kommunikatsiyalarini rivojlantirish vazirligi




Download 222,23 Kb.
bet11/23
Sana24.01.2024
Hajmi222,23 Kb.
#144393
1   ...   7   8   9   10   11   12   13   14   ...   23
Bog'liq
Bakalavr bitiruv ishi-fayllar.org

Sertifikatlar va raqamli imzolar - agar autentifikatsiya uchun
sertifikatlar ishlatilsa, bu sertifikatlarda raqamli imzoning ishlatilishi
talab etiladi. Sertifikatlar foydalanuvchi tashkilotining mas`ul shaxsi,
29
sertifikatlar serveri yoki tashqi ishonchli tashkilot tomonidan beriladi.

Internet doirasida ochiq kalit sertifikatlarini tarqatish uchun ochiq kalitlarni boshqaruvchi qator tijorat infrastrukturalari PKI (Public Key


Infrastrusture) paydo bo`ldi. Foydalanuvchilar turli daraja sertifikatlarini olishlari mumkin.
Autentifikatsiya jaryonlarini ta`minlanuvchi xavfsizlik darajasi bo`yicha ham turkumlash mumkin. Ushbu yondashishga binoan autentifikatsiya jarayonlari quyidagi turlarga bo`linadi:
  • parollar va raqamli sertifikatlardan foydalanuvchi autentifikatsiya;



  • kriptografik usullar va vositalar asosidagi qatiy autentifikatsiya;



  • nullik bilim bilan isbotlash xususiyatiga ega bo`lgan autentifikatsiya jarayonlari (protokollari);



  • foydalanuvchilarni biometrik autentifikatsiyasi.



Xavfsizlik nuqtai nazaridan yuqorida keltirilganlarning har biri o`ziga xos masalalarni echishga imkon beradi. SHu sababli autentifikatsiya jarayonlari va

protokollari


amalda faol


ishlatiladi. SHu bilan bir qatorda ta`kidlash lozimki,


nullik bilim bilan isbotlash xususiyatiga ega bo`lgan


autentifikatsiyaga qiziqish


amaliy

xarakterga

nisbatan


ko`proq nazariy


xarakterga ega.


Balkim,yaqin kelajakda ulardan axborot almashinuvini himoyalashda faol


foydalanishlari mumkin.














Foydalanuvchilarni

biometrik parametrlari. Oxirgi


vaqtda

insonning

fiziologik


parametrlari va xarakteristikalarini, xulqining


xususiyatlarini


o`lchash


orqali

foydalanuvchini

ishonchli



autentifikatsiyalashga imkon beruvchi biometrik autentifikatsiyalash keng tarqalmoqda.

Biometrik autentifikatsiyalash usullari an`anaviy usullarga


nisbatan quyidagi afzalliklarga ega:
 biometrik alomatlarning noyobligi tufayli
autentifikatsiyalashning ishonchlilik darajasi yuqori;
  • biometrik alomatlarning sog`lom shaxsdan ajratib bo`lmasligi;


30

  • biometrik alomatlarni soxtalashtirishning qiyinligi.


Foydalanuvchini autentifikatsiyalashda faol ishlatiladigan biometrik algoritmlar quyidagilar:

  • barmoq izlari;



  • qo`l panjasining geometrik shakli;



  • yuzning shakli va o`lchamlari;



  • ovoz xususiyatlari;



  • ko`z yoyi va to`r pardasining naqshi.






Download 222,23 Kb.
1   ...   7   8   9   10   11   12   13   14   ...   23




Download 222,23 Kb.

Bosh sahifa
Aloqalar

    Bosh sahifa



O‟zbeksiton respublikasi axborot texnologiyalari va kommunikatsiyalarini rivojlantirish vazirligi

Download 222,23 Kb.