|
p-n
o’tishning xususiy maydon kuchlanganligi vektori bilan
mos tushsin. Buning uchun manbaning musbat qutbi
np-n
o’tishning xususiy maydon kuchlanganligi vektori bilan
mos tushsin. Buning uchun manbaning musbat qutbi
n
-soha kontaktiga, manfiy
qutbi esa
p
-soha kontaktiga ulanishi kerak. Bunda natijaviy maydon kuchlanganligi
ortadi, ya’ni potentsial to’siq kattalashib, asosiy tok tashuvchilarning harakati
yanada qiyinlashadi. Shuning uchun manba kuchlanishi ortishi bilan asosiy
tashuvchilarning potentsial to’siqni yengib o’tish ehtimolligi kamayadi va diffuzion
tok nolga kamayadi. Lekin asosiy bo’lmagan tok tashuvchilar uchun maydonning
tezlantiruvchi ta’siri ortadi va ular kontakt sohasini kesib o’tishda davom etadi.
Hosil bo’ladigan dreyf tokining kattaligiga bog‘liq bo’lmay asosiy tok
tashuvchilarning miqdori bilan belgilanadi. Vaqt birligi ichida hajmda hosil
bo’ladigan asosiy bo’lmagan tok tashuvchilar soni o’zgarmas bo’lgani uchun
potentsial to’siqning ortishi faqat ularning tezligini oshirib, sonini o’zgartira
olmaydi. Shunga ko’ra dreyf tokining ortishi uchun biror sababga ko’ra yangi asosiy
bo’lmagan tok tashuvchilar hosil bo’lishi kerak. Aks holda u to’yingan bo’ladi.
Bunda hosil bo’ladigan tok
teskari tok
qo’yilgan kuchlanishni esa
teskari
kuchlanish
deb ataladi. Demak teskari ulanishda
p-n
o’tishning qarshiligi yetarlicha
katta bo’ladi. Uni
teskari o’tish qarshiligi
deb ataladi.
Manbaning qutblarini almashtiraylik, ya’ni
p
-sohaga musbat,
n
-sohaga
manfiy qutb ulansin. Bunda kontakt sohasida tashqi manba hosil qilgan maydon
kuchlanganligi vektori
p-n
o’tishning xususiy maydon kuchlanganligi vektoriga
qarama-qarshi yo’nalgan bo’ladi va natijaviy maydon kuchlanganligi kichrayadi. Bu
potentsial to’siqning kichrayishiga olib keladi va diffuziya toki ortadi. Bunday
ulanish to’g‘ri ulanish deb ataladi. Hosil bo’ladigan tok to’g‘ri tok
|
| |
