20
bajarish muddati ishlab chiqiladi.
Yordamchi operatsiya (tashish, nazorat qilish,
tamg‘alash, qirindilardan tozalash va boshqa) – bu
texnologik operatsiyalardan
farqli o‘laroq ishlov berilayotgan zagotovka o‘lchamlari, sirtlari shakli va ko‘rinishi
hamda xossalarini o‘zgartirmaydi, biroq texnologik operatsiyani bajarish uchun
zarur hisoblanadi.
O‘rnatish – bu texnologik operatsiyaning tarkibiy qismi bo‘lib, detal (dastgoh
turiga qarab bir necha detal)
ni bir marta mahkamlab, ishlov berish jarayonida
bajariladigan ishlar yig‘indisidir. Bunda dastgohga o‘rnatilgan
va mahkamlangan
zagotovka uning ishchi organlariga nisbatan dastgoh stolining aylanishi yoki siljishi
natijasida boshqa holatni egallashi mumkin.
Holat – bu detalning bir marta mahkamlangan holatida dastgohning ishchi
organlariga nisbatan egallagan vaziyati. Dastgoh stolining
aylanishi yoki siljishi
(ko‘p shpindelli ko‘p holatli dastgohlarda) natijasida uning holati o‘zgarishi
mumkin.
Texnologik operatsiya
texnologik va yordamchi o‘tishlarga bo‘linadi.
Texnologik o‘tish – bu texnologik operatsiyaning tugallangan qismi bo‘lib,
qo‘llanilayotgan asbob va ishlov berishdan hosil bo‘layotgan sirtning o‘zgarmasligi
bilan xarakterlanadi. Texnologik o‘tishlar odatda metall
kesish dastgohlarining
o‘zgarmas ish rejimlarida bajariladi.
Yordamchi o‘tish – bu texnologik
operatsiyaning tugallangan qismi bo‘lib, ishchi va jihozlar harakatlari yig‘indisidan
iborat. Yоrdamchi o‘tishda
detalning shakli, o‘lchamlari, g‘adir-budirliklari
o‘zgarmaydi, biroq texnologik o‘tishni bajarish uchun zarur hisoblanadi. O‘tishlar
o‘z navbatida ishchi va yordamchi yurishlardan iborat bo‘ladi.
Ishchi yurish – bu
texnologik o‘tishning tugallangan qismi bo‘lib, kesuvchi asbobning ishlov
berilayotgan zagotovkaga nisbatan bir marotaba
siljishidan sirtning shakli,
o‘lchamlari va sifati yoki zagotovkaning xossalari o‘zgarishi sodir bo‘ladi.
