131
3.17-rasm.
Raqamli indikatorni boshqaruvchi deshifrator sxemasi.
Ulanadigan manba (kirish) raqami multipleksorning boshqaruv
kirishlariga berilayotgan ikkilik kod bilan belgilanadi. Bu holda,
multipleksor tuzilmasi ikkita kirishli konyunktorlar, ya’ni
HAM amalini
bajaruvchi MElar majmuini tashkil etadi. Har bir konyunktorning bitta
kirishi ma’lumot signali manbaiga, ikkinchisi esa,
boshqaruv signallari
manbaiga ulanadi. Kon’yunktorlarning chiqishlari YOKI sxemasi bilan
birlashadi.
132
Bizga ma’lum-ki, HAM elementining ikkala kirishiga mantiqiy 1
signali berilsa, chiqishda qam mantiqiy 1 bo
ʻladi. Agar kirishlardan
biriga mantiqiy 0 berilsa, chiqishda ham mantiqiy 0 hosil bo
ʻladi.
Demak, tanlangan A liniyadagi signal yuqori darajaga (mantiqiy 1ga)
ega bo
ʻlsa, chiqishga aynan shu liniyadagi ma’lumot uzatiladi. Agar
tanlangan kanal kichik darajaga (mantiqiy 0ga) ega
boʻlsa, u holda,
kirishdagi ma’lumot liniyadan HAM elementi chiqishiga uzatilmaydi,
chunki bu element chiqishidagi signal
ham kichik darajaga ega bo
ʻladi.
Shunday qilib, multipleksor bir nechta kirishdan kelayotgan
ma’lumotlarni faqat bittasini chiqishga ulab berishni ta’minlashi kerak
ekan. Buning uchun multipleksorda ikki guruqga mansub kirishlar
mo
ʻljallangan: ma’lumotlar uchun va adres uchun (boshqaruvchi). U
yoki bu A
i
kirish liniyasini
tanlash berilayotgan S
0
, S
1
, … adres kodi
bilan belgilanadi. Boshqaruv kirishlari n - ta
boʻlsa, S
i
boshqaruv
signallarining M=2
n
ta kombinatsiyasini amalga oshirish mumkin. Agar
multipleksor 2 ta boshqaruv kirishiga ega boʻlsa, 4 ta liniyadan birini,
ag
ar boshqaruv kirishlari 4 ta boʻlsa, 16 ta kirish liniyasidan biriga
ulanishni ta’minlaydi. Birinchi multiplksor «4 dan 1 ga», ikkinchisi esa,
«16 dan 1 ga» deb ataladi. «4 dan 1 ga» multipleksorining haqiqiylik
jadvalidan foydalangan holda, bunday amalni bajaruvchi multipleksor-
ning MAFni ifodalaymiz.
)
S
(S
А
)
S
(S
А
)
S
S
(
А
)
S
S
(
А
Q
0
1
3
0
1
2
0
1
1
0
1
0
+
+
+
=
,
bu yerda qovuslar ichiga S
0
, S
1
adres o
ʻzgaruvchilarining bir
konstituentalari joylashtirilgan.
3.4-jadval
«4 dan 1 ga» multipleksorining haqiqiylik jadvali
«4 dan 1 ga» multipleksori mantiqiy sxemasining sxemotexnik
yechimi 3.18-rasmda keltirilgan.
S
1
S
0
Q
0 0
A
0
0 1
A
1
1 0
A
2
1 1
A
3
