110
yahshi usul qisoblanadi. Bu usul mantiqiy ifodalarni haqiqiylik
jadvallari yordamida aniqlashga qam imkon beradi.
Karno kartalarini qoʻllash materialni ihcham va
qulay ifolanishini
ta’minlaydi. Karno kartalar
i haqiqiylik jadvaliga yaqin boʻlib, ikkita oʻq
boʻylab joylashgan oʻzgaruvchilardan tashkil topadi. Oʻzgaruvchilar
shunday joylashishi kerak-ki, ha
r bir kvadrantdan keyingisiga oʻtganda,
faqat bir kirishning holati oʻzgarsin. Ikkita (a), uchta (b) va toʻrtta (c)
mantiqiy oʻzgaruvchili funksiyalar uchun Karno kartalari 3.5-rasmda
keltirilgan. Ikkita oʻzgaruvchi uchun 2
2
=4 kobinatsiya h
osil boʻladi,
shuning uchun karta 4 k
atakdan tashkil topadi. Uchta oʻzgaruvchi uchun
2
3
=8 kombinatsiya hosil boʻladi, shuning uchun karta 8 katakdan takshil
topadi va h.k.
Kartalardan koʻrinib turibdi-ki, har bir katakga mantiqiy
oʻzgaruvchilar majmui yozilgan boʻlib, katak raqami ustun va qatorlar
kesishmasidan aniqlanadi. Shu sababli haqiqiylik jadvali yordamida
berilgan funksiyalarni Karno kartalari orqali ifodalash qulay. Ba’zi
mantiqiy funksiyalarni Karno kartalari yordamida grafik ifodalash 3.6-
rasmda keltirilgan.
Oʻzgaruvchilar soni K=8÷9 gacha boʻlgan funksiyalarni
ifodalashga imkon beradigan mahsus usullar mavjud. Lekin
bu usullarni
oʻrganish mazkur darslik chegarasidan chiqadi. Lekin Karno kartalari
har doim qam yahshi minimallashga olib kelmaydi. Bundan tashqari,
mantiqiy tuzilma sxemasini tanlashd
a IMS konstruksiyasi bilan bogʻliq
boʻlgan cheklanishlar qam muhim rol oʻynaydi.
Oʻzgaruvchilar soni beshtadan ortiq boʻlmagan MAFni
min
imallashda Veych kartalarini qoʻllash usulidan foydalanish mumkin.
Oʻzgaruvchilar soni toʻrtta boʻlgan MAF
uchun Veych kartalari
(diagrammalari) hamda karta kvadratlarining raqamlanishi 3.7 –
a rasmda keltirilgan.
MAFning oʻzi (3.4) funksiya yordamida ifodalaniladi
4
3
1
3
1
3
2
1
4
3
2
1
2
1
4
3
2
1
х
х
х
х
х
х
х
х
х
х
х
х
х
х
)
х
,
х
,
х
,
у(х
+
+
+
+
=
. (3.4)
Darqaqiqiat, MAFni Veych kartalari
yordamida minimallashda
uning faqat birga teng boʻlgan qiymatlarini emas, balki nol qiymatlarini
ham qoʻllash mumkin. Ikkala holatda ham oʻzaro teng ifodalar hosil
boʻladi, lekin qoʻshiluvchilar soni va bajaradigan mantiqiy amallari soni
bilan farqlanishi mumkin.
