|
O’zbekiston aloqa va axborotlashtirish agentligiBog'liq elektronika
III BOB
KOMBINATSION TURDAGI RAQAMLI SXEMALAR
3.1. Umumiy ma’lumotlar
Qattiq jismli elektronika sohasining raqamli mikrosxemalarni
yaratish yoʻlidagi erishgan yutugʻlari fan va tehnikaning ixtiyoriy
mu
rakkablikdagi qurilmalarini yigʻish imkonini beradi. Buning uchun
qurilma axborotlarni q
abul qilish, saqlash, kerakli oʻzgartirishlarni
amalga oshirish va ma’lumotlarni uzatish kabi tugallangan jarayonlarni
bajara olishi kerak. Bunday qurilmalar
raqamli tizimlar
deb ataladi va
turli funksional bloklar va tugunlardan tashkil topadi. Ular esa o
ʻz
navbatida kichik integratsiya darajasidagi yoki KIS va O
ʻKIS tarkibiga
kiradigan alohida yasalgan negiz sxemalardan yig
ʻiladi.
Funksional tugun
deb
mikroamallarni
bajarishni ta’minlaydigan
mantiqiy elementlar majmuiga aytiladi. Mikroamallarga arifmetik
qo
ʻshuv, konyunksiya, dizyunksiya, inversiya va boshqalar kiradi.
Jamlagichlar, kod o
ʻzgartirgichlar, siljituvchi registrlar va shu kabilar
tugunlar qisoblanadi. Raqamli sxemalarning funksional tugunlarining
asosiy turlari 5 va 6 boblarda batafsil keltirilgan.
Bir qurilma tarkibiga kiruvchi va bir turdagi mikroamallarni
bajaruvchi
funksional tugunlar
ko
ʻp hollarda funksional bloklarga
birlashadi. Arifmetik-mantiqiy blok, xotira bloki, boshqaruv bloki va
boshqalar funksional bloklarga misol bo
ʻladi.
Raqamli qurilmalar tugunlari va bloklari ikki sinfga bo
ʻlinadi:
kombinasion
va
ketma-ketli
. Kombinatsion tugunlar va bloklar xotiraga
ega emas, ketma-ketligi esa, xotira elementlariga ega.
Kombinatsion sxemalarda chiqishdagi signal mazkur vaqtda
kirishga berilayotgan mantiqiy signallar kombinatsiyasiga aynan mos
keladi. Shu sababli, bu turdagi sxemalarga xotira zarur emas.
|
| |
