Saqlash registrlari ma’lumotlar, komandalar, adreslar va oraliq
natijalarni bevosita protsessorda saqlash uchun hizmat qiladi.
Protsessor va AMQlarning saqlash registrlarini ko
ʻrib chiqamiz.
Ma’lumotlar registri (MR). U ma’lumotlarni xotira va protsessor
orasida almashinishida 16-razryadli so
ʻzlarni vaqtincha saqlash uchun
qo
ʻllaniladi. Komanda, son yoki simvolni xotiradan protsessorga oʻqish
jarayonida bu so
ʻz avval ma’lumotlar registriga kelib tushadi, soʻngra
yoki komanda registriga, yoki protsessorning boshqa registrlariga
uzatiladi. Ma’lumotlar protsessordan xotiraga qayta uzatilayotganda ular
avval MRga joylashtiriladi va so
ʻngra xotiraning tegishli yacheykalariga
yoziladi.
Ma’lumot so
ʻzi MRda joylashgan vaqtda, u arifmetik va mantiqiy
amallar bajarish uchun qo
ʻllanilishi mumkin.
Akkumulyator (A). A registri protsessorning asosiy elementlaridan
biri hisoblanadi. Mashina bir vaqtning o
ʻzida faqat ikki operandlar
ustidan arifmetik va mantiqiy amallar bajarishi mumkin. Odatda,,
birinchi operand xotiradan MRga uzatiladi, bu vaqtda ikkinchi operand
Ada joylashadi. Komanda yordamida berilayotgan amal MR va A
ichidagi operandlar ustida bajariladi, va natija Aga joylashtiriladi, ya’ni
toʻplanib (akkumulyatsiyalanib) boradi.
Uzatish registri (
S). Bu bir razryadli registr boʻlib, akkumulyator
toʻlib qolgan holda ma’lumotlarni saqlash uchun hizmat qiladi. U yana
siklik ravishda siljishlarni tashkil qilishda ham qo
ʻllaniladi.
Komandalar registri (KR). Bu registr mashina tomonidan bevosita
amal bajarilish jarayonida amal kodini saqlab turadi. Komandaning amal
kodi KRdan boshqaruv qurilmasiga uzatiladi va deshifratsiyalanadi.
Soʻngra komandani amalga oshirish yuzasidan vazifalar bajariladi:
operandni oʻqish yoki komanda tomonidan belgilangan amalni bajarish.
Komanda soʻzining adres qismi adres registrida saqlanadi.
Adres registri (AR). U xotira yacheykasining bajarilish adresi
qiymatlarini saqlaydi. Agar mashina komandalar tanlovini amalga
261
oshirayotgan boʻlsa, u holda, komanda saqlanayotgan yacheyka adresini
koʻrsatish uchun komanda hisoblagichi (Kq)dagi ma’lumot ARga
uzatiladi.
