9.2-rasm.
Mikrodasturiy BQli MP tuzilma sxemasi.
BQ quy
idagicha ishlaydi. Amal kodi boʻyicha mikrodasturlar
XQsidan mikrodasturning mazkur amalni bajaruvchi birinchi MKsi
tanlanadi va u soʻngra MKDShga uzatiladi. MKDSH MK kodini
deshifratsiyalaydi va mos boshqaruv signallari ishlab chiharadi. Bu
signallar MPning qayta ishlash qismiga kelib tushadi. BQsi MKning
adres kodi boʻyicha navbatdagi MK adresini shakllantiradi va u XQsiga
uzatiladi. Bu jarayon mazkur mikrodasturning barcha MKlari tanlanib
va bajarib boʻlinmaguncha davom etadi.
258
BQning bunday tashkil
etilishining afzalligi boʻlib MP
komandalariga nisbatan universalligi hisoblanadi. Yangi amalni kiritish
uchun XQdagi dasturni almashtirish kerak. Dasturlar ma’lumotlar
saqlanadigan shu XQda yoki dasturning alohida XQsida joylashishi
mumkin. Agar tizim u
niversal boʻlsa, u holda, navbatdagi dastur yoki
uning bi
r qismi tashqi qurilmalardan qoʻshimcha qurilmalar orqali
operativ XQ (OXQ)ga kiritiladi. Bu amal bajarilgach OXQga yangi
dastur yuklanadi. Demak, MPning mikrodasturiy tashkil etilishining
kamchiligi
boʻlib, kichik tezkorlik hisoblanadi. Chunki har bir taktda
tizim MP XQsiga murojaat qiladi.
BQning tashkil etilishining
apparat
prinsipi yoki aniq mantiq
yordamida tashkil etili
shi cheklangan aniq algoritm boʻyicha ishlashi
uchun qoʻllanadi. Barcha boshqaruv kirishlari maxsus mantiqiy
sxemalarda bajarilgan alohida blokka keltiriladi. BQ elektr sxemasi
shunday loyiqalashtiriladi-ki, faqat berilgan algoritmlarni bajarilishini
ta’minlay-digan boshqaruv siganllari ketma-ketligi shakllanadi. Aniq
mantiqli tizim maksimal tezkorlik va kam quvvat iste’moli bilan
xarakterlanadi. Lekin bunday qurilmalarni operativ qayta qurish mumkin
emas boʻlib, bu turdagi BQlarning kamchiligi hisoblanadi.
MPlarda adres boʻyicha murojaat qiluvchi XQlar (UMR)dan
tashqari xotira bloklari
bilan ishlash imkoniyati ham koʻrib chiqilgan.
Bu vaqtda xotira blo
kiga murojaat qilishda adres koʻrsatish talab
etilmaydi va u
stek
deb ataladi. Stek ishining prinsipi quyidagicha:
«ohirgi boʻlib yozilgan - birinchi boʻlib oʻqiladi». Stek yordamida kam
vaqt sarflab ichki registr holatlarini eslab qolish va tiklash amallari
bajariladi.
Yuqorida koʻrib oʻtilgan asosiy bloklardan tashkil topgan MP
tuzilma sxemasi 9.3-rasmda keltirilgan.
Turli MPlarda turlicha shinalar ishlatiladi.
MP quyidagicha ishlayd
i. Odatga koʻra, amallarni bajarilish
tartibini belgilovchi komanda kodlari (dastur) tashqi XQsida joylashadi.
Shuning uchun komandani deshifratsiyalanish ketma-ketligidan kelib
chiqqan holda komandalarni tanlash va amal kodini BQga uzatish kerak.
MPda bu amallarni bajarish dastur hisoblagichi (DH), komanda registri
(KR), adres shinasiga operandlar va DQdagi ma’lumotlarni uzatish
sxemalari, tashqi ma’lumotlar shinasidan KRga ma’lumotlar va
komandalarni qabul qilish sxemalari yordamida amalga oshiriladi.
|
