23
tezkorlikka ta’sir etuvchi injeksiya va ekstraksiya
natijasida noasosiy
zaryad tashuvchilarning
toʻplanish jarayonlari mavjud emas.
MTlarda tok bo
ʻylama elektr maydon ta’sirida erkin zaryad
tashuvchilarning dreyf harakati tufayli hosil bo
ʻladi. Tok
hosil qiluvchi
o
ʻtkazgich qatlam
kanal
deb ataladi va u
n
– kanalli va
p
–
kanalli
bo
ʻlishi mumkin. Kanal chekkalariga elektrodlar oʻrnatilgan boʻlib,
ularning biri istok, ikkinchisi esa stok
deb ataladi. Elektrodlardan qay
biri istok, qaysinisi stok deb olinishining ahamiyati yo
ʻq. Zaryad
tashuvchilar
qaysi elektroddan kanalga oqsa, o
ʻsha elektrod
istok
deb,
zaryad tashuvchilarni kanaldan
oʻziga qabul qiluvchi elektrod esa
stok
deb belgilanadi. Uchinchi elektrod –
zatvor
yordamida
kanaldagi tok
qiymati ko
ʻndalang elektr maydon bilan boshqariladi.
a) b)
1.17-rasm.
n
– kanali
p–n
o
ʻtish bilan boshqariluvchi MT tuzilmasining
ko
ʻndalang kesimi (a) va
tranzistorlarni shartli belgilanishi (b) .
Tuzilmasi
va kanal sohasi o
ʻtkazuvchanligini boshqarish usuliga
ko
ʻra MTlarning bir-biridan farqlanuvchi ikki turi bor.
1.
