Mashinasozlik korxonalariga kiritilgan yangi texnikalarni iqtisodiy




Download 2.34 Mb.
Pdf ko'rish
bet6/114
Sana20.09.2023
Hajmi2.34 Mb.
#82988
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   114
Bog'liq
Kitob 9467 uzsmart.uz
2-mustaqil ish savollari
Mashinasozlik korxonalariga kiritilgan yangi texnikalarni iqtisodiy 
samaradorligini aniqlash metodikasi. Xozirda mashinasozlik korxonalariga 
juda ko‗p yangi texnikalar kirib kelmoqda va bu texnikalarni samaradorligini 
o‗rganib keyinchalik ishlab chiqarishga tadbiq qilish dolbzar mavzu bo‗lib, bu 
esa yangi korxonalarni rivojlanishini belgilab bermoqda. 
Ishlab chiqarish korxonalariga xozirda rivojlangan mamlakatlarda 
qo‗llanib kelinyotgan turli texnikalarni qo‗llashni va shu texnikalar orasidan 
samaradorligi yuqori bo‗lgan texniklarni olib kelib ishlab chiqarish 
korxonalarini rivojlantirish va shu bilan birgalikda ishlab chiqarish 
maxsulotlarini jaxon bozorlariga olib chiqib korxonani iqtisodiy bazasini 
rivojlantirishva korxona ishchilarini ishlash sharoitlarini yaxshilishdan iboratdir. 
Shunday ekan korxonaga olib kelinyotgan texnikalarni o‗z-o‗zini qoplash 
va turli xarajatlarni iqtisodiy samaradoligini aniqlash taqqozo etadi. Bu 
metodikada o‗z-o‗zini qoplash T
q
va mavjud texnikani solishtirish iqtisodiy 
samaradorlik koeffitsienti E, quyidagicha aniqlanadi (misol uchun ikki 
variantdagi ya‘ni mavjud va kiritilyotgan texnika). 
∆CqC
1
-C
2

T
q
q(K
2
-K
1
)/(C
1
-C
2
);
Eq(C
1
-C
2
)/(K
2
-K
1
)q1/T
q

Bunda ∆C-maxsulotni tannarxi pasayishi, so‗m; 
C
1
-birinchi variant bo‗yicha yillik maxsulotni tannarhi, so‗m; 
C
2
-ikkinchi variant bo‗yicha yillik maxsulotni tannarhi, so‗m; 


K
1
-birinchi variant bo‗yicha sarflangan xarajat, so‗m; 
K
2
-birinchi variant bo‗yicha sarflangan xarajat, so‗m; 
T
q
shuni ko‗rsatadiki texnikani qo‗llash natijasida iqtisod evaziga necha yilda 
texnika o‗z-o‗zini qoplashi. 
Mashinasozlik korxonalariga tez o‗z-o‗zini qoplashga ega bo‗lgan yangi 
texnikalrni qo‗llash kerak. Mashinasozlik korxonalarida yangi texnikalar o‗z-
o‗zini qoplash vaqtini belgilab qo‗yilgan bo‗lib bu vaqt 8-yilgacha. 
Solishtirish iqtisodiy samaradorlik koeffitsienti E, 1/T
q
teng deb olinadi. Yangi 
texnikalarni tadbiq qilishda keltirilgan variantlar orasidan samaradorligi yuqori 
bo‗lgan texnikani aniqlashda keltiriligan sarf xarajatlar sig‗imi aniqlanadi. 
3
ί
qC
ί
QT
H
K
ί
yoki 3
ί yil.
qC
ί
QE
H
K
ί
bunda: 3
ί
-variantlar bo‗yicha keltirilgan sarf,so‗m. 
3
ί
yil
-variantlar bo‗yicha keltirilgan yillik sarf,
so‗m. 
K
ί
- xar variantga qo‗yilgan kapital, so‗m 
T
H
- o‗z-o‗zini qoplash vaqti, so‗m. 
C
ί
-xar bir variant bo‗yicha maxsulotni yillik tannarxi, so‗m
E
H
-1/T
H
- qo‗yilgan kapitalni iqtisodiy samaradorlik koeffitsienti. 
Keltirilgan sarflarga insbatan maqsadga mofik variant tanlab olinadi. 
Bunday variantlarni quydagicha aniqlanadi. 

Download 2.34 Mb.
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   114




Download 2.34 Mb.
Pdf ko'rish

Bosh sahifa
Aloqalar

    Bosh sahifa



Mashinasozlik korxonalariga kiritilgan yangi texnikalarni iqtisodiy

Download 2.34 Mb.
Pdf ko'rish