Nj
I
*
•M
Y
a
4
G
С
%
*A
X B
s i __► _
<-----
' G
b
52-rasm.
С
/iCbalkilning muvozanat shartlari quyidagicha yoziladi (52-rasm,
d):
£ F VX = 0 ;
X'B - X c = 0,
^ F vy = 0 ;
Y i - G = 0,
' Z m g i F v ) = 0;
M - X c ■
BC = 0.
(22.10), (22.11) tenglamalarni yechsak:
(22.11)
X л = X R = Xr
Y
a
= 2
g
,
y b
=
g
,
m a
= ц . .
7-masala. O g‘rligi С = 1,6 kN b o 'lg an baraban o'qiga
zanjir
o'ralgan bo'lib, uning tarangligi
T= 20 kN , r, = 20 sm (53-rasm,
a).
Baraban
S shesternyaga qo'yilgan
F kuch ta ’sirida m uvozanatda
turadi.
F va
T Oy o'qiga
parallel,
r2=40 sm. Shesternya markazi
A
p o d p y a tn ik d an Л 5 = 1 0 sm u zo qlik da jo y lash gan .
AB= 120 sm ,
5D =40 sm.
A podpyatnik,
В podshipnik
reaksiyalari ham da kuch
miqdori topilsin.
Yechish. 53-rasm ,
a dagi b araban m uvozanatini tekshiram iz.
A podpyatnik,
В podshipnik ta ’sirini
mos ravishda Xa,Ya,Za,Xb,Yb
reaksiya kuchlari bilan alm ashtiram iz. U holda baraban
T , F , G ,
X a , Y a , Z a , X b , Y b k u ch lar t a ’sirid a m u v o zan atd a b o 'la d i. Bu
kuchlar fazodagi ixtiyoriy kuchlar sistem asidan iborat.
Demak, m uvozanat tenglam alari quyidagicha bo'ladi:
Y ,F VX = 0;
X A + X B = 0,
I X
= 0 ;
Y
a
+ Y
b
+ T - F = 0,
^ F vz = 0 ;
Z A - G = 0,
Y, mx( F v) = 0; 10- F - 5 0 T - \ 2 0 YB = 0,
38
z
4
f
T
G
F
F
a
b
53-rasm.
Y m y ( F v ) = 0; 120
- X B = 0 ,
2 > , ( F V) = 0; 2 0 - Г - 4 0 / = 0.
(22.12)
Son qiym atlarni qo‘ysak:
X A = 0 ,
Y
a
= -2 ,5 kN ,
Z A = 1,6 kN,
X B = 0 ,
YB = -7 ,5 kN ,
F = 10 kN.
Bu yerdagi (—) ishora
YA, YB larning haqiqiy yo‘nalishi 53-rasm,
b
dagiga teskari bo'lishini bildiradi.
1. Puanso lemmasi qanday ta’riflanadi?
2. Ixtiyoriy kuchlarni bir markazga keltirishni tushuntiring.
3. Bosh vektor va bosh moment nima?
4. Qanday holda ixtiyoriy kuchlar sistemasi bosh vektorga keltiriladi?
5. Qanday holda ixtiyoriy kuchlar sistemasi bosh momentga keltiriladi?
6. Dinamo nima?
7. Teng ta’sir etuvchining yo‘naltiruvchi kosinuslari qanday aniqlanadi?
8. Bosh momentning yo‘naltiruvchi kosinuslari qanday topiladi?
9. Bosh moment bilan bosh vektor orasidagi
burchakni topish for-
mulasini yozing.
10. Fazoda ixtiyoriy joylashgan kuchlar sistemasining muvozanat
shartlari qanday ta’riflanadi va yoziladi?
11. Tekislikdagi ixtiyoriy kuchlar muvozanat shartlarini ta ’riflang va
Nazorat savollari
yozing.
39
